IMGh89 (2)

wyobraźni i ekspresji plastycznej, podobnie jak w twórczości artysty plastyka”¹⁷. Już w połowie okresu przedszkolnego spostrzeżenia wyodrębniają się z działania dziecka. Zanim zacznie budować domek z klocków, przygląda im się z ciekawością i to samo czyni po wybudowaniu, sprawdzając, czy dom wygląda tak, jak należy¹⁸.

Dziecko przedszkolne zna już wiele zjawisk, ma wiele doświadczeń, które składają się na świat jego spostrzeżeń. Należy sądzić, że świat ten - świat spostrzeżeń dziecka w wieku przedszkolnym - jest tym większy, bogatszy, a zarazem dający tym większą wiedzę o otoczeniu, im więcej spostrzeżeń dokonało dziecko podczas swego kontaktu z rodziną, rówieśnikami, otaczającymi go przedmiotami i przyrodą. Dużą rolę odgrywa uwaga, która na etapie rozwoju przedszkolnego ma charakter mimowolny, a sterowane nią spostrzeganie ma także taki charakter. Przebiega to tak dlatego, że: „wszystko to, co dzieje się w najbliższym otoczeniu dziecka, niejako samo przyciąga uwagę, a procesy spostrzeżeniowe przebiegają w sposób dostosowany do zmian zachodzących w polu widzenia”¹⁹.

Cechą wieku przedszkolnego jest przedmiotowy charakter spostrzeżeń, który polega na przypisywaniu nieznanym, abstrakcyjnym kształtom znaczenia przedmiotów znanych z doświadczenia, np. kiedy dziecko nazywa kwadrat - okienkiem lub koło - piłką. Pojawia się także rozpoznawanie liter, chociaż sprawiają jeszcze trudności te litery, które są podobne kształtem (np. M i W, b i p), dlatego w dalszym rozwoju percepcji, dziecko musi nauczyć się spostrzegać odmienności kształtu, kierunku, by móc poprawnie pisać i czytać, co jest bardzo ważne w wieku szkolnym.

Świat spostrzeżeń dzieci w młodszym wieku szkolnym znacznie się rozszerza i pogłębia, a także w znacznej mierze poszerza się spostrzeganie szczegółów. Należy zgodzić się ze zdaniem S. Szumana, który

¹⁷ S. Szuman, Podstawy rozwoju i wychowania w ontogenezie, WSiP, tom II, Warszawa 1985, s. 314.

" Ibidem, s. 314.

¹⁹ Z. Wtodarski, A. Matczak, Wprowadzenie do psychologii, WSiP, Warszawa 1992, s. 181.

53

jjJL