IMGi29

-    brak zaspokojenia potrzeb psychicznych: miłości, akceptacji i uznania, samorealizacji i poczucia bezpieczeństwa:

-    odrzucenie emocjonalne dziecka, obojętność:

-    przesadny rygoryzm, stosowanie kar cielesnych:

-    patologie rodziny:

-    stosowanie agresji werbalnej wobec dziecka (poniżanie, ośmieszanie. wyśmiewanie);

-    nagradzanie zachowań agresywnych;

-    tolerowanie agresywnego zachowania dziecka;

-    przesadne wymagania rodziców dotyczące osiągnięć dziecka;

-    niekorzystne warunki ekonomiczne rodziny.

Zachowania agresywne są również wyzwalane na skutek osiągania celów zaspokojenia potrzeb w trakcie napotykanych przeszkód czy trudności. Na zachowania agresywne u dzieci wpływają nie tylko czynniki środowiska rodzinnego, lecz również instytucjonalnego (przedszkole, szkoła). Do nich należą:

-    brak akceptacji i uznania dziecka przez nauczycieli i rówieśników;

-    postawy i style wychowawcze nauczycieli;

-    nuda i przymus w organizacji zajęć i sytuacji wychowawczych;

-    przedmiotowe traktowanie dziecka;

-    stawianie wymagań programowych niedostosowanych do naturalnego rozwoju dzieci;

-    traktowanie dziecka jako środka do realizacji programu;

-    brak poczucia bezpieczeństwa;

-    stosowanie niewłaściwych metod wychowawczych;

-    niesprawiedliwa ocena i postępowanie nauczyciela;

-    zbyt duża liczba dzieci w grupie, ograniczona ruchliwość;

-    brak jasnych reguł życia w grupie, klasie;

-    niewłaściwy sposób komunikowania się z dziećmi (poniżanie, krytykowanie, ośmieszanie);

-    niepowodzenia w osiąganiu sukcesów - które obniżają poczucie własnej wartości.

88