zachowania są najczęściej próbą zwrócenia na siebie uwagi, zaspokojenia potrzeby miłości, akceptacji i bezpieczeństwa. Ważnym sposobem oddziaływań jest tu pomoc wychowankowi w określaniu, odnajdywaniu sensu jego życia oraz nauka i uświadamianie społecznie akceptowanych sposobów osiągania życiowych celów. W odniesieniu do tych wychowanków ważne jest zaoferowanie swojej obecności, umożliwienie kontaktu, odreagowanie negatywnych stanów emocjonalnych oraz nabycia umiejętności społecznych. Dlatego ważnym instrumentem wychowawczym jest tu sama relacja i wytworzona więź z wychowawcą oraz z innymi wychowankami.12
Oddziaływanie indywidualne powinno być oczywiście wsparte pracą w grupie. Tutaj bowiem podopieczny ma przede wszystkim możliwość nauczenia się i przetrenowania umiejętności interpersonalnych i komunikacji. Grupa także zaspokaja potrzebę przynależności i akceptacji. Ważne, aby pracować z tymi osobami nad zmniejszeniem frustracji na stres, poprzez formy muzykoterapii, zajęć plastycznych czy psychodramę. Bardzo ważną rolę odgrywa również oddziaływanie na ich rodzinę poprzez odbudowanie prawidłowych relacji z innymi jej członkami.13
Analizując typy przestępców scharakteryzowanych w klasyfikacji I level typem posiadającym najwięcej cech neurotycznych jest: konformista, neurotyk spontaniczny, neurotyk introspektywny.14
Głównym celem w pracy z konformistą jest redukcja lęku przed interakcjami i odpowiedzialnością wobec innych ludzi. Należy zaspokoić potrzebę akceptacji i podwyższać samoocenę. Wychowawca powinien być człowiekiem czułym i cierpliwym.15
Celem resocjalizacji neurotyka spontanicznego jest uświadomienie mu, że może się sprawdzać w pozytywnej aktywności, a nie w negatywnej. Korzystne jest środowisko wyzwalające silne emocje (pomocna może być turystyka, sport.). Kontrola musi być autorytatywna i pedantyczna, a wychowawca winien cechować się opiekuńczością i szybką reakcją.1
Praca z neurotykiem lękowym wymaga umiejętności podwyższania samooceny i redukcji wewnętrznych konfliktów. Wychowawca powinien być łagodny i opiekuńczy. Oddziaływać należy poprzez terapię indywidualną i sesje w małych grupach.17
12 GRZESIUK L., Zaburzenia komunikowania się neurotyków, osobowościowe wyznaczniki nerwicy i psychoterapia, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1988.
‘3 Konopczyński M„ dz. cyt.
14 Grzesiuk L., dz. cyt.
15 Tamże
16 Tamże
17 Tamże
6