IMGw02

zasadę wszechstronnej i perspektywicznej opieki oraz zasadę-wymagań; 3) zasady psychoterapii, na które składają się zasada akceptowania i zasada respektowania.

Zofia Sękowska ^ł\ w odniesieniu do tyfłopedagogiki, wymienia następujące zasady rewalidacji: zasadę jedności wychowania z nauczaniem; priorytetu rewalidacji w strukturze merytoryczno-organizacyjnej, 6zkoły; zaspokajania potrzeb psychicznych i fizycznych wychowanka; samodzielności i aktywności wychowanków; indywidualizacji; przystosowania wymagań do możliwości wychowanków; terapeutyczności; kompensacji; optymizmu i wytrwałości; zaangażowanej emocjonalnie współpracy z dzieckiem; integracji ze społeczeństwem; oprzyrządowania i za-protezowania dziecka.

Roman Janeczko¹⁵ do podstawowych zasad nozopedagogiki zalicza: zasadę podmiotowości i indywidualizacji; oszczędzania zbytecznego wysiłku i aktywizacji terapeutycznej; wyzwalania ekspresji i wzmagania procesu samorealizacji; reintegracji funkcjonalnej i rewaloryzacji Społecznej, zasadę plastyczności i kompleksowości oddziaływań.

Omawiając zasady rewalidacyjne w surdopedagogice przyjęliśmy

następujące założenia:

—    ogólne zasady wychowawcze i dydaktyczne w pełni znajdują, zastosowanie w surdopedagogice jako bardziej ogólne obowiązują także W pedagogice specjalnej,

—    swoistość zasad surdorewalidacyjnych, ich differentia specifica^{1 2} wynika z rewalidacyjnych procesów usprawniania, kompensacji i ko-rektury,

—    zasady surdorewalidacji nie powinny być sprzeczne z zasadami pedagogiki i pedagogiki specjalnej,

—    ogólne zasady rewalidacji i zasady surdorewalidacji w stosunku do zasad pedagogiki mają charakter reguł o różnym stopniu ogólnością -bądź je uzupełniają.

Uwzględniając wymienione założenia można wyróżnić następujące zasady rewalidacji¹⁷:

Ł Akceptacji emocjonalnej dziecka odchylonego od normy.

2.    IbdywiduaHzacjL

3.    Rozpoczęcia toku postępowania rewalidacyjnego możliwie na- I tyehmiast po stwierdzeniu odchylenia od nonmy.

4.    Ukierunkowanego rozwoju analizatorów w pracy poznawczej (do- I

tyczy osób z uszkodzonymi zmysłami i osób upośledzonych

5.    Analogii w -pracy poznawczej.

6.    Kontaktu z normalną grupą rówieśniczą | zwykłym środowfckftair społecznym.

7.    Wykorzystywania środków technicznych (protez) w

uczania i wychowania (dotyczy osób z uszkodzonymi zmysłami oraz osób z naruszonym narządem ruchu).

8.    Ekonomiki w pracy poznawczej.

Zasady surdodydaktyki, jak to już powiedzieliśmy, wdbae zasad postępowania rewalidacyjnego mają charakter bardziej szczegółowych dyrektyw. Są to następujące zasady^w:

1.    Akceptacji emocjonalnej niesłyszącego.

2.    Indywidualizacji

3.    Rozwijania języka i mowy u niesłyszących możliwie natychmiast po stwierdzeniu ubytku słuchu.

4.    Ukierunkowanego rozwoju analizatorów w pracy poznawczej, w nauczaniu języka i mowy.

5.    Analogii w pracy poznawczej.

6.    Kontaktu społecznego ze słyszącymi

7.    Korzystania ze środków technicznych w nauce języka i mowy.

8.    Ukierunkowanego rozwoju w pracy poznawczej, umożliwiająca unikanie zbędnych prób i błędów (zasada ekonomiki w pracy poznawczej).

Omówione zasady surdorewalidacji dotyczą przede wszystkim realizacji celów kształcenia. Mimo równorzędnośd celów kształcenia i wychowania surdopedagogUka jak dotąd nie dopracowała się dzieła poświęconego wychowaniu nauczającemu niesłyszących Wydaje się. że najciekawszymi rozwiązaniami, które można traktować jako modelowe, rozporządza w kwestii zasad wychowania pedagogika resocjalizacyjna, uwzględniająca aspekty: wychowawczy, opiekuńczy i psychoterapeutyczny *°.

1

| Z. Sęko vska. TyfUrpedagogika, Warszawa 1982, s. 92—93.

2

8- Janeczko, Rewalidacja to pedagogice terapeutycznej [w] R. Janeczko,. jfepBBI mmUdaeM m Pedagogice terapeutycznej, WSPS im. M. Grzegorzewskiej² Jlpawi 197².

B Por. O. Lipko weki, Pedagogika specjalna (Zarys), Warszawa 1974, s. 83.

B «Mjg? B. Hoffmann, Rewalidacja nie słyszących, jw., s. 117.

w Tamie, s. 118.

¹¹ Pierwszej takiej próby opracowania zagadnień wychowawczych w kręgu języka niemieckiego dokonali: M. van den Hoven, A. Lowe, L. Speth, Die Er-zieUung horgeschUdigter Kinder in Familie, Sekule and Heim, 1980. w C. Czapów, Wychowanie resocjalizacyjne, jw.