IMGw11

XVI. WĘZŁOWE ZAGADNIENIA PORADNICTWA I DORADZTWA

Termin doradztwo jest pojęciem pochodzenia anglosaskiego i wywodzi się od czasownika advice — doradzać. Obok pojęcia doradztwa występuje etymologicznie wcześniejsze poradnictwo *, akcentuje ono silniej czynność udzielania porad, które wiąże się z metodami psychoterapeutycznymi *. Doradztwo pełniłoby w tym kontekście funkcje informacyjno-instruktażowe * w ramach określonych instytucji, w których byłyby realizowane formalne i nieformalne funkcje doradzania, przy czym same instytucje przekształcałyby się z instytucji o zadaniach kontrolnych w kontrolno-doradcze bądź jedynie doradcze \

Poradnictwo bądź bliskoznaczne doradztwo traktujemy jako pojęcia holistyczne. Może ono obejmować wszystkie etapy życia osoby z uszkodzonym duchem. Jest ono jedną z form systematycznego oddziaływania surdopedagogicznego (surdologicznego), wynikającego z jego nadrzędnego celu, jakim jest rozwój w języku i przez język. Poradnictwo i doradztwo obejmuje osoby, które dzieckiem się bezpośrednio zajmują, a więc rodziców, jego nauczycieli, a także osoby niesłyszące dorosłe, kiedy takiej pomocy potrzebują, przy czym poradnictwo w odniesieniu do osób niesłyszącyeh dorosłych dotyczy głównie problemów rodzących się w ich życiu rodzinnym i w pracy zawodowej.

Wśród ogólnych koncepcji klasyfikacji kryteriów poradnictwa możemy wyróżnić poradnictwo: imperatywne, liberalne i edu-

¹ Systematycznego przeglądu literatury przedmiotu dokonuje Jadwiga Wło-dek-Chronowska, Próba uprządkoioania terminologii poradnictwa i hierarchii celów [w] Społeczne i jednostkowe znaczenie poradnictwa. Materiały 11 Ogólnopolskiego Seminarium Naukowego. Karpacz 4—6 maja 1981 r. Pod red. Alicji Karbolowej i Mariana Jędrzejczaka. Wrocław 1982, s. 113—128.

| Z. Zaborowski, Stosunek psychoterapeutyczny a stosunek wychowawczy, „Iłowa Szkoła” 1970, nr 5.

i J. Włodek-Chronowska, Próba..., jw.

I Z. Zaborowski, Psychospołeczne podstawy doradztwa [w] Rozwój zawodo-'■“fgĘf nauczycieli w aspekcie doradztwa psychopedagogicznego, Warszawa 1982, IKN.

ntlizowine" wertykalne I horyzontalit* niem czynności doradcy*.

R zinetytucjonalliowane I I

kacyjn

Wymienione klasyfikacje odwołują 3 bądź I cji filozoficznej i psychologicznej człowieka (poradni imperatyw nawiązuje do behawioralnej bmekftf nego”; poradnictwo liberalne nawiązuje do pątMp

uwględniającej poza czynnikami wrodzonymi I wptywNf __

świadomy wybór dokonywany przez człowieka;

nawiązuje do poznawczej koncepcji cikmhlaft

istoty społecznej funkcjonującej w

(zinstytucjonalizowanych) i nieformalnych

uwarunkowanych kulturowo i złotonośną ayotmnu

kryterium: wertykalne — uwzględnia przede

my poradnictwa; horyzontalne — odwołuje się do finto

radzącego się, tj. rodzica, dziecka, wychowawcy i wreszcie kryteria*

trzecie interakcjonalne, włączające czynności doradejr, otolj^H

jego wiedzy i cech osobowości (wyzwalającej hemu j|ll£

teria tworzą w sumie kompleksowe, trójwymiarowe

i praktyce poradnictwa •.

Teoretyczne koncepcje poradnictwa, podstawy melodtofMHj^^H stawowe pojęcia”, czyli cały aparat naukowy rodzącej to aktywności naukowej znajduje się w naszym kraju w oirak fattoMI nego rozwoju, czego dowodem są ukazujące się kacje, odbywające się sukcesywnie seminaria. Praktyka społeczna I potrzeby społeczne zwykle wyprzedzają uogólnienia teorefyMtt kowanie badanych prawidłowości także i w ■kresie poradnictwa. ftMH się tak i w naukach surdologicznych, których przedstawicieśe MMBnl czą w pracy zespołów (teamów) Poradni Rehabilitacji Dtoei ży z Wadami Słuchu Polskiego Związku Głuchych ^u, Centrałaaj Mj||H

⁵ A. Kargulów*, Relacje człowiek — Łmmt w hamttprjaah A. Kargulowa, M. Jędrzejczak, Społeczne i jałushm Materiały II Ogólnopolskiego Seminarium Saukowega, łTaęparr *—| aaja Wrocław 1982, s. 13.

* O. Czerniawska, Poradnictwo jako wzmocnienie środowisko go, Warszawa 1977, s. 7—17.

⁷ Tamże, s. 33.

⁵ M. Jędrzejczak, Problem klasyfikacji faktów i zjawisk porndnśct A. Kargulowa i M. Jędrzejczak, Społeczne-^ jw., s. 33.

' M. Jędrzejczak, Model poradnictwa wychowawczego wywiaiBMaP u jednostek niepełnosprawnych i ich rehabilitacji. Maszynopis.

¹⁰ Patrz np. A. Kargulowa, Relacje człowiek — świat w nictwa [w] A. Kargulowa, M. Jędrzejczak, Społeczne—, Ją, a. ffe

^u Na terenie Polski w 1985 r. działało IS poradni i lt nych. Cyt za mgr Wacławą Sumarą, Poradnictwo stosowana dfc głuchych. ZG PZG 1985, maszynopis.

U — SurdopedagogUca