IMGw28

2. Niepełnosprawność słuchowa

spowodowane hałasem są młodzi mężczyźni. Oni bowiem często zajmują się taki. ni czynnościami jak koszenie trawnika, naprawa silnika samochodowego, jazda motocyklem czy też strzelanie z broni palnej. Nawet niemowlęta i matę dzieci mogą doznać nieodwracalnych uszkodzeń słuchu spowodowanych hałasem. Ta-kie uszkodzenie słuchu powstaje bezboleśnie, niezauważalnie i pogłębia się stop. niowo wskutek stałej ekspozycji na hałas. Na ryc. 2.4 wymieniono dźwięki, które uważa się za szkodliwe dla zdrowia.

2.4.2. Czy niektórym uszkodzeniom stuchu można zapobiec lub je skorygować?

Odpowiedź brzmi oczywiście: tak. W niektórych przypadkach działania zapobiegawcze są proste, w innych - potrzebna jest skomplikowana technologia medyczna. W wielu przypadkach nie dysponujemy dziś jeszcze metodami zapobiegawczymi. Jedna z przyczyn, której możemy zapobiec, hałas, wymaga tylko pewnych prostych działań. Ludzie mogą i powinni stosować środki chroniące słuch wtedy; kiedy przebywają w hałaśliwym miejscu. Producentów walkmanów, kosiarek elektrycznych oraz innego hałaśliwego sprzętu należy skłonić do umieszczania na tych produktach urządzeń ograniczających hałas, znaków lub światełek ostrzegawczych. Jakkolwiek wiele sposobów zapobiegania hałasowi jest prostych, łatwych do zastosowania i „zdroworozsądkowych”, istnieją też takie, które są skomplikowane i kosztowne. W następnych częściach rozdziału dowiemy się, w jaki sposób wczesne wykrywanie, technologia medyczna i świadomość społeczna mogą ograniczyć liczbę osób z uszkodzeniami słuchu. W przypadku zaś tych, u których nie można już zapobiec niedosłyszeniu, można podjąć wiele działań, które pomogą im lepią funkcjonować i zmniejszyć skutki uszkodzenia.

Wczesne wykrywanie. Powszechne przesiewowe badanie słuchu u noworodków jest dziś rzetelne, opłacalne ekonomicznie i rzeczywiście odbywa się w 36 stanach i w Waszyngtonie (ASHA, 2002). Wczesne wykrywanie ma tak ogromne znaczenie, ponieważ bardzo małe dzieci ze znacznym niedosłuchem, które objęte zostały wczesną interwencją, mają o wiele lepsze osiągnięcia niż dzieci, które były jej pozbawione (Magnuson, 2000). U dzieci z niedosłuchem rozpoznanym przed ukończeniem 6 miesiąca życia opóźnienie rozwoju jest o połowę mniejsze niż

■    dzieci, u których niedosłuch rozpoznano po 18 miesiącu życia (Yoshinaga-Itano, Apuzzo, 1998). Gdy pominie się w tej analizie dzieci z zaburzeniami poznawczymi, dzieci niesłyszące i niedosłyszące, u których wadę słuchu wykryto wcześnie, ndzą sobie prawie równie dobrze jak dzieci bez uszkodzenia słuchu. W stanach, w których nie wykonuje się przesiewowego badania słuchu u noworodków, nawet

■    dzieci | głębokim upośledzeniem słuchu, niedosłuch pozostaje zazwyczaj nie flMRyty aż do wieku 2,5 roku, a wczesna interwencja rozpoczyna się często do-pimo rok później. Znaczenie powszechnego przesiewowego badania słuchu unie-

jest ołbrzymie i badanie to ma pożytywny wpływ na życie wielu dzieci i ich

rodzin. Cena, którą płaci się za brak wczesnego rozpoznania u dziecka uszkodzeń słuchu jest ogromna, zarówno w sensie osobistym, jak i finansowym. Stowarzyszenie ASHA (2002) ocenia, że każdy przypadek wrodzonej utraty słuchu kosztuje ponad 1 000 000 dolarów (koszt ten dotyczy całego życia osoby z niedosłuchem) i utrzymuje, że względnie niski koszt nowych powszechnych badań przesiewu*ydl I i wczesnej interwencji jest dobrą inwestycją.

Technologia medyczna. Technologię medyczną wykorzystać można do celów zapobiegania zaburzeniom i chorobom, których skutkiem są znaczne ubytki słuchu. Można nią się także posłużyć w leczeniu uszkodzonych lub zaburzonych mechanizmów słyszenia w tych przypadkach, gdy wystąpiło już uszkodzenie słuchu.

Oto kilka przykładów wykorzystania technologii medycznej.

Niedosłuch mogą powodować niektóre infekcje, lecz jeśli są one wcześnie diagnozowane i leczone, nie dochodzi do utraty słuchu ani poważnych problemów ze słyszeniem. Innymi słowy, czasem można zapobiec uszkodzeniu słuchu spowodowanemu infekcją. Większość problemów ze słyszeniem wynikających z chorób ucha środkowego (np. niedosłuch typu przewodzeniowego) można leczyć farmakologicznie lub chirurgicznie. Operacyjnie można np. naprawić lub wymienić słabo działające kosteczki ucha środkowego. Można także stosować leczenie laserem, OtoLAM, które może stać się standardowym sposobem ściągania płynu z uszu niemowląt, prowadząc do zmniejszenia się liczby przypadków, w których w tym celu dokonuje się chirurgicznego zabiegu wstawienia drenu (Marsa, 1999).

Urządzeniem elektronicznym, któremu przypisuje się zdolność „wyleczenia" z niedosłuchu, są implanty ślimakowe (cochlear implant), dopuszczone do użytku przez Federalne Biuro Administracyjne ds. Leków i Żywności Stanów Zjednoczonych (U.S. Federal Ford and Drug Administration) w 1990 r. Wielu ludzi żywiło nadzieję, że implanty ślimakowe staną się bionicznymi uszami, w ielu czlon-ków wspólnoty Głuchych obawiało się natomiast, że zniszczą one ich kulturę. Nie spełniły się jednak ani nadzieje, ani obawy - implanty nie stały się ani lekiem na niesłyszenie, ani zagrożeniem dla kultury Głuchych (Easterbooks, Mordica, 2000). Wielu członków społeczności Głuchych gwałtownie sprzeciwia się wszczepianiu implantów ślimakowych, szczególnie w przypadku dzieci (Laborit, 1998; Lane, 1995). Ich radykalny opór jednak słabnie, gdyż niektórzy z nich zaczynią postrzegać implanty jak aparaty słuchowe: jako zadowalający sposób uzyskania dostępu do kultury słyszących, „pomagający im poszerzyć zakres świadomaćoMi utraty swej tożsamości ludzi niesłyszących” (Johnson, 2000, s. 7). Być maże im też inna przyczyna, dla której konflikt między społecznością Głuchych i światCM medycznym ustępuje. Mimo wcześniejszych założeń, że małe dzieci z impłąi _ powinny wzrastać w otoczeniu, w którym komunikacja dokonuje się 9 sposób ny, badania wskazują, że dzieci te czynią większe postępy w języku i k oraz mają później lepsze osiągnięcia w nauce, jeśli uczy się je poi się zarówno za pomocą metody migowej, jak i oralnej (Christiansen.

Peters, 2000).