Instytucje i instrumenty... 37
Instytucje i instrumenty... 37
Derywat jest instrumentem finansowym zbudowanym na podstawie cech konstrukcyjnych określonego aktywu bazowego, który swoją wartością rynkową determinuje wartość derywatu.
Rysunek 3.1 odzwierciedla pięć grup instrumentów finansowych, a podział ten można w całości uznać za wyczerpujący i reprezentatywny dla współczesnych rynków finansowych. Grupa pierwsza obejmuje instrumenty podstawowe, często też określane jako proste produkty rynku finansowego. Są one wprowadzane do obrotu rynkowego najczęściej bezpośrednio przez emitentów i w swojej naturze prawnej znajdują oparcie w zaciąganych przez tych emitentów zobowiązaniach. Zaliczymy do tych tradycyjnych instrumentów akcje, obligacje, dewizy i bony skarbowe. Niektórzy autorzy są skłonni umiejscawiać w tej grupie także indeksy rynku finansowego (np. indeksy kursów akcji), jako specyficzne instrumenty pozbawione formalnego bytu. Drugą grupę stanowią kombinacje instrumentów tradycyjnych i derywatów, przy czym często nie rozstrzygnięty pozostaje spór, który z elementów tej kombinacji wywiera większe piętno na utworzony tą drogą tytuł finansowy. Panuje natomiast powszechna zgoda by krótko nazywać te produkty instrumentami hybrydowymi. Niemal wzorcowym przykładem dla tej kategorii produktów rynku finansowego są obligacje zamienne. Stanowią one hybrydę między tradycyjną akcją i tradycyjną obligacją, ale także mogą być postrzegane jako złożenie tradycyjnej obligacji i opcji, rozumianej jako prawo zamiany tej obligacji na akcję. Trzecią grupę tworzą typowe derywaty. Ponieważ pojęcie „typowy derywat” może mieć różną interpretację stąd najwygodniej odwołać się do zasady enumeracji tj. wymienić produkty do tej grupy powszechnie zaliczane. D. N. Chorafas [10, s. 202] zalicza do typowych derywatów:
1. transakcje /orwfl/r/ ifutures,
2. opcje,
3. transakcje wymiany (swaps),
4. interest ratę agreements.