kralb

1.9.1. Obliczanie żelbetowych płyt fundamentowych kominów

Sprowadza się ono do określenia występujących w nich momentów i do dobrania odpowiedniego zbrojenia.

Ze względów wykonawczych prostsze są płyty wieloboczne, z tym, że należy unikać płyt kwadratowych. Jeśli weźmiemy kwadrat o boku a, to jego pole bę-

fi³

dzie F₃ — n², a wskaźnik wytrzymałości względem osi głównych W_x = — =

6

= 0,1667 fi³ i względem przekątnych W_z = 0,1179 a³. Jak widać W_z jest o blisko 30% mniejsze od W_x, czyli warunki nacisków płyty na grunt będą różne, zależnie od kierunku parcia wiatru. Może się zatem zdarzyć, że płyta fundamentowa będzie jednym narożnikiem odrywana od ziemi.

Jeśli zamiast płyty kwadratowej damy np. ośmiokątną o tym samym kole wpisanym (a = 2r), to jej pole F_& — 0,828+ a- zmniejszy się o ok. 17% w stosunku do płyty kwadratowej, czyli zmniejszymy ilość betonu fundamentu, a otrzymamy bardziej regularny rozkład naprężeń w gruncie. Wskaźniki wytrzymałości wynoszą bowiem względem osi głównych 11% = 0,1095 a³ i względem przekątnych W_z = 0,1012 a³, czyli różnią się jedynie o 7,5%. Najmniejszy wskaźnik wytrzymałości ośmioboku będzie mniejszy od W_zmi„ kwadratu o 14%, z czego wynika, że naprężenia pod płytą ośmioboczną wzrosną w znacznie mniejszym stopniu niż uzyskane zmniejszenie betonu w płycie ośmiobocznej w stosunku do kwadratowej.

Wobec tego, ze względów' ekonomicznych i statycznych najczęściej stosuje się płyty okrągłe, rzadziej 6- czy 8-boczne, a niekiedy pierścieniowe.

Obliczeniowy schemat statyczny stanowi płyta okrągła, której obwodową podporą jest cokół, a obciążeniem — odpór gruntu (rys. 51).

W płycie fundamentowej występują 3 rodzaje momentów' gnących i skręcających:

a)    momenty promieniowe M, w kierunku promieni płyty, względnie do nich równoległe,

b)    momenty styczne (pierścieniowe) Mt w kierunku stycznych do kól koncentrycznych, zakreślonych wokół środka płyty,

c)    momenty skręcające M_Sk.

Wprowadzając pewne założenia upraszczające, K. Beyer podał gotowe wzory dla momentów gnących i skręcających, służące do praktycznego obliczania płyt dwukierunkowo zbrojonych.

Metodę tę wraz z przykładem liczbowym podał prof Kłoś w książkach. Kominy fabryczne i Kominy.

Na rys. 51 pokazano wykresy momentów promieniowych, stycznych i skręcających od obciążenia symetrycznego i antysymetrycznego. Z uwagi na odwrócony schemat statyczny (podpory z wierzchu płyty), przyjęto odwrotne znaki momentów niż to się normalnie stosuje w statyce. Rys. 52 objaśnia działanie

(

Rys. 51. Obciążenia i momenty płyty fundamentowej: a) od obciążenia symetrycznego, b) od obciążenia antysymctrycznego, c) momenty skręcające

125