jkp008

151

Krystalizacja gatunkowa wypowiedzi

Petycja jest najpowszechniej akceptowanym gatunkiem w komunikacji oby-watele-władze publiczne. W badaniach przeprowadzonych na Dolnym Śląsku na temat dopuszczalności lub niedopuszczalności stosowania poszczególnych form wpływu na rządzących właśnie kierowanie petycji do władz zostało uznane przez większość respondentów za najwłaściwszą formę wywierania wpływu na władze publiczne (opinie: zdecydowanie dopuszczalne i dopuszczalne wyraziło 90,6% badanych). Drugie działanie werbalne wymienione w zestawieniu form nacisku: publiczne obrażanie władz - zostało ocenione jako zdecydowanie niedopuszczalne i niedopuszczalne przez 83,5% indagowanych¹⁴⁸.

Także okoliczności przygotowywania petycji, stosunkowo spontanicznych i niezwiązanych z kampaniami politycznymi przekazów politycznych, potwierdzają tezę, że i one podlegają procesom znamiennym dla współczesnej komunikacji: demokratyzacji (egalitaryzacji) i umasowieniu, profesjonalizacji i standaryzacji. Umasowienic i standaryzacja skutkują jednak postępującym uproszczeniem wypowiedzi politycznych, ich wtórnością, odtwórczością, np. petycji powstających poprzez wypełnienie stosownego formularza.

Po 1989 roku nie można z pewnością mówić o standaryzacji ideologicznej wypowiedzi politycznych - powstających w jednym centrum wzorców, powielanych w kontrolowanych i scentralizowanych mediach. Obecne zróżnicowanie wypowiedzi politycznych należących do jednego gatunku, niewątpliwie znaczniejsze niż w okresie PRL-u, opiera się często na komercyjnej zasadzie „to samo, tylko lepiej niż konkurent polityczny”. Wypowiedzi polityczne, zwłaszcza komunikaty public relations, sylwetki polityczne, reklamy, dziennikarskie relacje i komentarze polityczne, a także przemówienia okolicznościowe, wypowiedzi w debatach publicznych, podlegają więc standaryzacji profesjonalno-komercyjnej, ograniczającej kreatywność ich twórców i różnorodność przekazów realizujących dany model gatunkowy¹⁴⁹.

przedsięwzięcia instytutów PAN i uniwersytetów. f...l są to opracowania płatne, zamawiane przez «klicntów», przygotowywane szybko, specyficznym, uproszczonym językiem naukowym. Autor raportu musi spełnić jak najlepiej oczekiwania klienta, który płaci. Dobry raport musi być czytelny. Od strony formalnej: wypunktowanie głównych wniosków na początku, wyróżnienie najważniejszego tłustym drukiem. Wiele tabel, kółek, słupków, wykresów liniowych”. Niewątpliwie nic tylko w tekstach lobbingowych, lecz także w dziennikarskich rośnie znaczenie infografiki. czyli tabel, zestawień, rysunków, wykresów (dane statystyczne), co łączy się z ogromną możliwością wykorzystania perswazyjnego aspektu obrazu, koloru, technik komputerowych prezentacji danych.

¹⁴⁸    M. Cichosz i wsp.. Oblicza wyborcy. Społeczne determinanty zachowań politycznych Dolnoślązaków, Wrocław 2001, s. 46.

¹⁴⁹    Prawidłowości te M. Mrozowski (Media masowe..., s. 174) odniósł jedynie do tekstów dziennikarskich: „Połączenie etosu rywalizacji z kultem profesjonalizmu rodzi f.„l wymóg stosowania jednoznacznych kryteriów oceny efektów pracy [...] są to kryteria selekcji informacji, standardy rzetelności i obiektywizmu, miary zrozumiałości przekazu etc.”