napmasz06

44

Tyrystor jest elementem półprzewodnikowym. Układy napędowe tyrystorowe pozwalają na bezstapniową regulację prędkości obrotowej silnika przy zastosowaniu słabych impulsów sterowniczych. Mają dużą sprawność i niewielkie gabaryty.

4.3. NAPĘD HYDRAULICZNY

4.3.1. Informacje ogólne

W napędzie hydraulicznym pompa hydrauliczna wyporowa, napędzana z zewnątrz, pompuje ciecz — olej mineralny, zwany czynnikiem roboczym, wytwarzając określone ciśnienie. Czynnik roboczy pompowany jest przewodami do silnika hydraulicznego, który zakumulowaną energię ciśnienia, działając na zespoły robocze czy mechanizmy, przemienia w pracę mechaniczną.

' Pompa spełnia więc rolę generatora energii ciśnienia czynnika roboczego, silnik hydrauliczny odwrotną. Jeżeli pompę hydrauliczną wprawia w ruch .silnik elektryczny, to napęd jest elektrohydrauliczny, potocznie zwany hydraulicznym.

Jeżeli zespoły robocze i mechanizmy maszyny są poruszane siłą wywieraną przez statyczne ciśnienie czynnika roboczego, napęd hydrauliczny jest napędem hydrostatycznym.

Napędy hydrauliczne znalazły zastosowanie w maszynach technologicznych, głównie do napędu zespołów i mechanizmów o ruchu prostoliniowo-zwrotnym, np. do przesuwu suwaków w prasach hydraulicznych, w przeciągarkach, do napędu stołu o niedługim skoku w strugarkach wzdłużnych, do napędu mchów posuwowych w szlifierkach, do napędu urządzeń kopiujących w tokarkach i frezerkach, do napędu urządzeń automatyzujących czynności pomocnicze, jak połączenie sprzęgieł, hamulców, uruchamiania podajników itp. Najczęściej w maszynach technologicznych stosuje się ciśnienie: 2,5; 4; 6,3; 10 MPa.

Napędy hydrauliczne mają pewne zalety, jak np. możliwość:

—    uzyskania bezstopniowej zmiany prędkości, zmiany kierunku ruchu oraz spokojny, płynny ruch napędzanych zespołów,

—    uzyskania dużych sił przy stosunkowo małych rozmiarach urządzenia hydraulicznego,

—    dużego przeciążenia oraz bezpiecznego ograniczenia maksymalnych obciążeń, które mogą wystąpić podczas pracy maszyny.

Ponadto do zalet napędów hydraulicznych zalicza się: łatwość obsługi, regulacji, sterowania i automatyzacji cyklów pracy maszyny i dużą swobodę w rozmieszczaniu elementów układu hydraulicznego w różnych miejscach maszyny.

Wadami napędów hydraulicznych są:

—    trudności w uzyskaniu bardzo powolnych ruchów i należytej szczelności układu (niebezpieczeństwo zapowietrzenia),

—    wpływ zmiany sit w układzie na prędkość przesuwania się napędzanych zespołów. Na prędkość tę ma wpływ również gęstość i lepkość czynnika roboczego, zależna m.in. od jego temperatury.

4.3.2. Zasada działania napędu hydraulicznego

Na tłok pompy Wyporowej i (rys. 4.7) o powierzchni A₀ wywierany jest nacisk siłą F₀ z zewnątrz układu hydraulicznego. Powoduje to przesunięcie tłoka o wartości prędkością v₀. Wyparta z cylindra pompy 1 ciecz, przepływa przewodem ;2 do cylindra silnika hydraulicznego 3. Przepływ cieczy powoduje przesunięcie o wartość s z prędkością v tłoka silnika o powierzch-

t Z prawa Pascala o równomiernym rozchodzeniu się ciśnienia p w cieczy wynika, że

*) W pMahych w rojylz. 4,3 wzoraęh nie uwzględniono jednostek fizycznych. W celu wykorzystania wzorów do obliczeri, należy wyznaczyć współczynniki przeliczeniowe, zakładając stosowane jednostki "fizyczne, np. F [N], A [cnr], p [MPa=N/mm²], Q [dcm³/min], P [kW], s [mni]_ręj, [m/s].