inwestorów i innych jego uczestników, a także przestrzeganiem reguł uczciwego obrotu, sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego203. Trzy przedstawione zasady organizacji obrotu akcjami spółek publicznych pozwalają na koncentrację podaży i popytu, tym samym zwiększenie płynności obrotu oraz zapewnienie bezpieczeństwa prawnego, finansowego i technicznego zawieranych transakcji.
Rynek giełdowy
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
w* t
not-owanl
Segment
PLUS
Rynek rówiiolegl)
Segment
PRIM
IGnek
pozagiełdowy
MTS-CeTO
Rys. 12. Organizacja obrotu zdematerializowanymi akcjami spółek publicznych (stan prawny 30 września 2006 roku)
203 Nadzór nad rynkiem kapitałowym sprawowany jest na podstawie Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym. Dz.U., nr 183, poz. 1537 z późn. zm. W roli organu nadzorującego Komisja Nadzoru Finansowego zastąpiła Komisję Papierów Wartościowych i Giełd na podstawie Ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym. Dz.U., nr 157, poz. 1119. Zob. art. 3 ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym. Dz.U. 2005, nr 183, poz. 1537 z późn. zm. oraz art. 3 ust. 2 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. Dz.U. 2006, nr 157, poz. 1119. Działania nowego urzędu obejmują nadzór: bankowy, emerytalny, ubezpieczeniowy, nad rynkiem kapitałowym, nadzór nad instytucjami pieniądza elektronicznego oraz tzw. nadzór uzupełniający nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład tzw. konglomeratu finansowego. Zob. art. 1 ust. 2 Ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. Dz.U. 2006, nr 157, poz. 1119.
Spółka akcyjna jest umownym związkiem podmiotów indywidualnych lub prawnych, w ramach którego akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób. Przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę giełdową jest procesem ewolucji organizacyjno-prawnej, w wyniku którego spółka kapitałowa podlega transformacji z spółki niepublicznej, poprzez spółkę publiczną, by w rezultacie zadebiutować jako uczestnik obrotu giełdowego. Proces ten sprowadza się przede wszystkim do dematerializacji akcji oraz rozszerzenia podstaw prawnych, na podstawie których funkcjonuje przedsiębiorstwo. Od momentu upublicznienia- spółki akcyjnej - obok Kodeksu spółek handlowych - podlega ona przepisom pakietu ustaw o rynku kapitałowym oraz aktom wykonawczym do tychże ustaw. Z punktu widzenia samego przedsiębiorstwa, najistotniejszą cechą tego procesu, oprócz pokonania procedury administracyjnej przed Komisją Nadzoru Finansowego związanej z zatwierdzeniem tzw. prospektu emisyjnego, jest przestrzeganie obowiązków infonnacyjnych. Sprowadzają się one do upubliczniania wszystkich istotnych informacji dotyczących organizacji, funkcjonowania i działalności spółki. Obowiązki informacyjne zostały zdefiniowane przede wszystkim w ustawie o ofercie publicznej i spółkach publicznych oraz aktach wykonawczych do tej ustawy. Punktem kulminacyjnym całego procesu przekształcenia jest wprowadzenie spółki do obrotu giełdowego. Uplasowanie akcji spółki w obrocie giełdowym może dokonać się na jeden z dwóch sposobów:
- dopuszczenie i wprowadzenie do obrotu poprzedzone przeprowadzeniem oferty publicznej,
- dopuszczenie i wprowadzenie do obrotu bez przeprowadzania oferty publicznej.
Od tego momentu spółka podlega wymogom formalnym prawa giełdowego, a przede wszystkim regulaminowi Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.
Proces przekształcenia spółki jest inicjowany przez walne zgromadzenie akcjonariuszy, które podejmuje stosowną uchwałę o ubieganiu się o dopuszczenie akcji do obrotu na rynku regulowanym (giełdowym) oraz ewentualnie
167