Obraz4 (14)

- 48 -

Ii JŚZ--

	chlorek cyklohekssnokarbonylowy
N/ 3 2 1 CH -CH.-CH-CN ^Z 1 CH3	cyjanek 1-metylopropylowy
CHj-CH2-CO-CH3	keton etylowo-metylowy
^CH3'^CH2"^CH2^_CH2'^0H	alkohol butylowy
ch3-ch2-o-ch2-ch3	eter dletylowy
4 3 2 1 CH3-CH-CH2-CH2-3	Jodek 3-metylobutylowy
k
2 1 H0-CH2-CH2-C0-CH3	keton 2-hydroksystylowo-metyIowy
2 1 12 CH3-0-CH2-CH2-0-CH-CH3 ćl	eter l-chloroatylowo-2-metoksyetylowy (lub eter l-chloro-2-metok6ydlatylowy)
^CH3"^CH2^_N02	nltroetan

Nomenklatura grupowo-funkcyjna stoaowane Jest przede wazyetkla w nazewnictwie prostych pochodnych należących do następujących klas związków: halogenki acylowe, cyjanki, ketony, alkohole, wodoronadtlenki, etery, nadtlenki, siarkowe anslogl wymienionych związków tlenowych, halogenki i a-zydki. Nalały podkreślić, Ze 1 dla tych klas zwlęzkćw preferuje się nomenklaturę podstawnikową.

Dosyć rozpowszechnione, choć nie zalecana, sę nomenklatury: addytywns 1 substraktywna. Stanowię one uzupełnienie nomenklatur zwyczajowej l racjonalnych róZnych typów. Najczęściej stosowane sę dla nazwania układu macierzystego lub pochodnej różniących się od Innego łatwego do nazwania związku większą lub mniejszą Ilością atomów wodoru, tlenu lub chlorowca. Nomenklatury addytywną 1 substraktywną stosuje się w celu zaznaczenia w nazwie pokrewieństwa pomiędzy związkiem nazywanym 1 Jego prekursorem (związkiem wyjściowym).

Przykłady:

związek nazwany

związek wyjściowy

naftalen

1,2,3,4-tetre-hydronaftalon

kwa a

askorbinowy

kwas

dehydroaskorbl-

nowy

styren

/°\

-CH_

tlenek styrenu

benzolna    deokeybenzoine

h₂c-ch₂    cih₂c-ch₂ci

etylen    chlorek etylenu

Poza nazewnlctwee związków heterocyklicznych (petrz p. 5.2) bardzo rzadko stosowana jest nomenklatura zaeianna. 3eJ stosowania staje się celowe wówczas, gdy łsócuch węglowy częeteczki acyklicznej poprzerywany Jest kilkukrotnie heteroatoaanl. Heteroatomy zastępujęce formalnie w łańcuchu grupy CH₂ lub CH nazywa się przedrostkami eza-, oksa-, tla- ltp. i numeruje Jak atomy węgla, czyli nazwę zwięzku wywodzi się z nazwy węglowodoru o tej samej długości łańcucha.

Przykład;

1    23    45    6    7    8 9 10 11 12 13 14    15 16

ch₂-ch-ch₂-o-ch₂-ch*ch-n-n-ch-ch-ch₂-s-ch₂-ch«ch₂

4-oksa-13-tia-8,9-dlaza-l,6,8,10,15-haksadskapenteen

NaleZy zwrócić uwagę na kolejność przedrostków: okss», tla-. dieza-, podobnę Jak w nazewnictwie zwlęzków heterocyklicznych.