- 34
A. PRACE WIERTARSKIE 4.1. Wiercenie
Przed rozpoczęciem wiercenia celowe jest wykonanie wgłębienia przy^pomocy punktaka 1 młotka. Dzięki temu możne łetwo ustawić oś I wierconego otworu w osi wrzeciona, oraz uniknęć schodzenia wiertła z osi otworu podczas wcinania się w materiał. Deżeli wiercenie ma być prowadzone wiertłem o większej średnicy (d=»iO »n)wtedy dobre efekty daje tiprzedniejnawiercanie krótkim wiertłem lub nawiertakiem.
Otwory o średnicach ponad 30 mm należy wiercić dwukrotnie:
- wiercenie wstępne wiertłem o średnicy 0,5 - 0,6 średnicy otworu,
- pswiercanie wiertłem o średnicy równej średnicy otworu ostatecznego .
wykonanie wstępnego otworu likwiduje wpływ ścina dużego wiertła na siłę osiowę, przez co narzędzie to pracuje w znacznie lżejszych warunkach i jest. mniejsza obawę o jego uszkodzenie.
Wiertła o małych średnicach (poniżej 5 aro) sę cało wytrzymała na skręcaale i wyboczenie, a więc istnieje duże niebezpieczeństwo ich zniszczenia. Wiercenie małych otworów wykonuje się przy posuwis ręcznym, ponieważ zastosowanie posuwu mechanicznego prowadzi do zniszczenia narzędzia.
•"--- I
Najprostszymi sposobem zabezpieczenia pracy wiertła o małej śreś nicy jest stosowanie małych posuwów i dużych prędkości obrotowych. Należy też często wycofywać wiertło z otworu, żeby ueunęć wióry i uniknęć zakleszczenia i zniszczenia narzędzia.
Przy wierceniu otworów przelotowych z ręcznym posuwem należy zwracać uwagę na moment wyjścia narzędzia z przedmiotu obrabianego. W momencie tym posuw powinien być zmniejszony i obróbka wykonywane ostrożnie, ponieważ przy wychodzeniu narzędzia z materiału opór gwałtownie maleje, a wiertło zabierajęc zbyt grubę warstwę materiał, powoduje odginanie powstałych zadziorów, przy czym samo może ulec zniszczeniu. Należy przy tym pamiętać, że przy wierceniu otworów przelotowych powinno być przewidziane miejsce na wyjście wiertła.
Szczególne niebezpieczeństwo złamania wiertła istnieje wtedy, gdy powierzchnia, z której narzędzie wychodzi jest ustawione pochyło względem jego osi (rys. 3ż}. W przypadku tym celowe jest użycie odpowiednio dopasowanej podkładki z miękkiego materiału {twarde drewno, metale nieżelazne}.
Podczas obróbki otworów nieprzelotowych należy zwrócić uwagę na głębokość,przy której musi następie wyłęczenie ruchu posuwowego. Wiertarki są zwykle zaopatrzone we wskaźniki głębokości lub zderzak