Obraz$6 (6)

tmtrotecharydy

1

amemn r

	0 rob<a ko
L	rybóza
r	ksyloza
	ramnaza

Uoheksozy —

kdcheksdzy

	glukozo
—	mamom
	gq lok loża
	fruktozo
_	sorboza

sacharoza

maltoza

m&Mrytjy

laktozo

|węouyrco*f/vj-

1

Irisacbarydy

rtigótOCharydy

cetobioza

rofinara

yntiongM

nelezytozo

j cyktodefastryny

Skrobia

glikogen

dekstrany

Inulina

4

poUsochorydy

pektyny

pnańnany

ksylan

cNIyno

heaicełulazy

celuloza

*y«. 147. Technicznie yatne węglowodany

Tobola 91

Pęcznienie w wodzi* celulozy i produktów jo) przerobu

Nazwa	Pęcznienie (% obj.)
Celuloza zawarta w bawełnie	18
Jedwab wiskozowy	74 "
Jedwab miedziowy >	84
Trlocten celulozy	10 • •
Tripropionian celulozy	3 ,;-m
Trimaślan celulozy	2 . *,•
Tristoarynian celulozy	1

Hierozpuszczalność celulozy w wodzie (mimo dużej zawartości grup wodorotlenowych J wynika z występowania poprzecznych wiązań wodorowych po-między łańcuchami celulozowymi. Siły wzajemnego przyciągania grup wodorotlenowych powoduję układania elę odcinków łańcuchów w struktury uporzędkowano (krystality), co przeciwdziała przechodzeniu celulozy do roztworu. Dla wyeliminowania lub osłabienia wpływu wlęzań wodorowych i ■tworzenia warunków, w których możliwe jest przejścia celulozy do roztworu, należy przokaztalcić chemicznie przynajmniej część grup wodorotlenowych np. w grupy estrowe lub eterowe. Tak zmodyfikowana celuloza rozpuszczę się w licznych, łatwo dostępnych rozpuszczalnikach. Tę ostatnią właściwość pochodnych celulozy wykorzystuje się n.Łn. do produkcji włókien i tworzyw sztucznych oraz farb 1 lakierów.

Pod działaniem czynników utleniajęcych (np. chlor, podchloryny, kwas azotowy) celuloza ulega depolimeryzacji. Konsekwencję depo listery zac ji jest skrócenie łańcuchów celulozowych. Zjawisko takie występuje wyraźnie np. podczas bielenie mas celulozowych, a w mniejszym stopniu podczas wszystkich procesów przetwórczych dotyczęcych zarówno pozyskiwania celulozy technicznej z surowców naturalnych, jak i przerobu celulozy technicznej na produkty finalne. Celuloza jest w dużym atopniu odporna na działanie mikroorganizmów i czynników atmosferycznych.

Celuloza jeet surowcom odtwarzalnym. W przyrodzie powstaje jej na świecie ok. 1300 min t/r. Stanowi podstawowy materiał budulcowy tkanki roślinnej. W najwiękazej Ilości zawarta jest w roślinach włóknistych, w drewnie drzew iglastych i liściastych oraz słomie roślin zbożowych |tab. 7). Szczególnie czystę odmianę celulozy jeat bawełna, zawierająca ok. 90% celulozy (o szczególnie wysokim stopniu polimeryzacji, tj. ok. (000--8000), ok. 10% wody 1 poniżej 1% innych składników (substancje tłuszczowe, pektynowe i mineralne). Wlóklenka bawełny ag pojedynczymi komórkami o długości do 40 mm. Najkrótsze włókna bawełny (3-5 mm) noszę nazwę llnterau. Z uwagi na to, te bawełna jest praktycznie czystą celulozą, jej wyodrębnienie z surowca roślinnego związane Jeet prawie wyłącznie z czynnościami mechanicznymi.

491