Depozycie Papierów Wartościowych S.A.15 Kredyt lombardowy jest najwyżej oprocentowanym kredytem na rynku i de facto w Polsce właśnie on, a nie kredyt redyskontowy, pełni rolę „sufitu” zmienności stóp procentowych rynku międzybankowego. Ponieważ w sytuacji standardowej nie stosuje się w Polsce limitów ilościowych dla tego instrumentu (ograniczeniem tego typu jest tylko wartość posiadanych walorów skarbowych), w tym przypadku najważniejszym elementem oddziaływania banku centralnego na banki komercyjne jest stopa procentowa. Ze względu na swój krótkoterminowy charakter i wysoką stopę procentową kredyty lombardowe są bardzo rzadko wykorzystywane - najczęściej w ostatnim dniu utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Odsetki płacone z tytułu zaciągniętego kredytu lombardowego można wyliczyć według następującego wzoru:
0 = K
LOMB
lLOMB
*
t
365’
O - odsetki do zapłacenia,
Klomb ~ wysokość zaciągniętego kredytu lombardowego, kom ~ oprocentowanie kredytu lombardowego w skali roku, t - liczba dni, na którą udzielony został kredyt lombardowy (najczęściej jeden dzień).
Istnieją dwie możliwości zaciągnięcia kredytu lombardowego przez bank komercyjny:
- z własnej inicjatywy, po złożeniu deklaracji wykorzystania i spłaty kredytu lombardowego do umowy o udzielenie kredytu lombardowego i o zastaw zabezpieczający ten kredyt;
- automatycznie, w przypadku niespłacenia kredytu technicznego16 do godziny 18:00; jeżeli kredyt techniczny zostanie spłacony do tej godziny, wówczas jest nieoprocentowany, choć jego zabezpieczenie jest analogiczne, jak w przypadku kredytu lombardowego; możliwość zaciągania tego kredytu bardzo usprawnia rozliczenia w ramach systemu SORBNET, jednakże może osłabić bodźce do prawidłowego zarządzania płynnością banku17; z tego względu NBP wprowadził
15 Uchwała nr 42/2003 Zarządu Narodowego Banku Polskiego z dnia 3 października 2003 r. w sprawie wprowadzenia ..Regulaminu refinansowania banków kredytem lombardowym przez Narodowy Bank Polski”.
16 Kredyt techniczny został wprowadzony w 2001 roku na podstawie uchwały nr 57/2001 Zarządu Narodowego Banku Polskiego z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wprowadzenia „Regulaminu refinansowania banków w ciągu dnia operacyjnego przez Narodowy Bank Polski.
17 Ten instrument, nie będący w zasadzie formą kredytu refinansowego, jest bardzo często wykorzystywany. W ostatnich dniach poszczególnych miesięcy 2006 roku wartość udzielonego kredytu technicznego oscylowała od ok. 7 mld PLN w lutym do ok. 17 mld PLN we wrześniu.
57