Obraz (1471)

70 Wstępni! occntt spiawo/dunia riiuinsowego

III Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna).

IV. Kapitał (fundusz) zapasowy.

V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny.

VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe.

VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych.

VIII. Zysk (strata) netto.

IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna).

•    Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania (grupa B), do których zalicza się:

I. Rezerwy na zobowiązania (w tym z tytułu odroczonego podatku dochodowego i na świadczenia emerytalne).

II. Zobowiązania długoterminowe (w tym kredyty i pożyczki, zobowiązania z tytułu dłużnych papierów wartościowych).

III.    Zobowiązania krótkoterminowe (z tytułu kredytów i pożyczek, emisji dłużnych papierów wartościowych, dostaw i usług, podatków, ceł i innych świadczeń, wynagrodzeń, zobowiązania wekslowe, a także fundusze specjalne).

IV.    Rozliczenia międzyokresowe (ujemna wartość firmy i inne rozliczenia międzyokresowe).

Po stronie pasywów' w pierwszej kolejności są wykazywane własne źródła pochodzenia majątku, tj. własne kapitały lub własne fundusze (grupa A). Zalicza się do nich przede wszystkim kapitały (fundusze) podstawowe. W zależności od formy prawnej i tytułu własności firmy można wyróżnić wiele rodzajów kapitałów lub funduszy.

Podstawowym kapitałem spółki akcyjnej jest kapitał zakładowy (kapitał akcyjny), który pochodzi z wpłat akcjonariuszy za nabyte akcje. Kapitał zakładowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (kapitał udziałowy) powstaje przez wniesienie do spółki przez udziałowców' gotówki lub aportu. Kapitał zakładowy wykazuje się według wartości nominalnej, tj. w wysokości określonej w statucie lub umowie i wpisanej do rejestru handlowego (poz. A I).

Inne rodzaje kapitałów (funduszy) podstawowych to:

•    fundusz założycielski (przedsiębiorstwa państwowe), odzwierciedlający wydzieloną przedsiębiorstwu część mienia ogólnonarodowego;

•    fundusz udziałowy (spółdzielnie), tworzony z wpłat udziałów członkowskich;

•    kapitał właściciela lub właścicieli (spółki komandytowe, jawne, partnerskie).

Odrębną pozycję, korygującą kapitał podstawowy do realnej wysokości, stanowią należne, lecz nie wniesione wkłady i wpłaty na poczet kapitału (poz. A II). Są to należności od akcjonariuszy lub udziałowców z tytułu nie w pełni opłaconych akcji lub udziałów. Pozycją korygującą jest także pozycja „Udziały (akcje) własne”, dotycząca nie sprzedanych lub skupionych udziałów lub akcji.

Następnym składnikiem własnych źródeł finansowania majątku jest kapitał (fundusz) zapasowy (poz. A IV). Ten rodzaj kapitału (funduszu) może być tworzony ustawowo (np. z zysku), zgodnie ze statutem lub umową, może pochodzić ze sprzedaży akcji własnych powyżej ich wartości nominalnej, dopłat wspólników oraz innych źródeł.

Kapitał zapasowy w spółce akcyjnej obejmuje głównie kapitał ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej oraz kapitał pochodzący z odpisów z zysku netto. /K«hI nie z przepisami kodeksu spółek handlowych odpisy na ten kapitał wynoszą co najmniej 8% zysku po opodatkowaniu.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z kapitałem wyłącznie krajowym nie ma obowiązku tworzenia kapitału zapasowego.

(Klpowiednikiem kapitału zapasowego w przedsiębiorstwie państwowym jest timdusz przedsiębiorstwa, stanowiący równowartość środków wygospodarowanych pi ze/ przedsiębiorstwo w trakcie jego działalności, natomiast w spółdzielni

fundusz zasobowy, tworzony z wpisowego i części nadwyżki bilansowej.

I )o kapitałów (funduszy) własnych zalicza się także kapitał (fundusz) rezerwowy z aktualizacji wyceny, pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe tworzone llslawowo, zgodnie ze statutem lub umową, oraz nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych.

Grupę A pasywów zamyka wynik finansowy netto roku obrotowego i odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego.

/obowiązania definiowane w ustawie o rachunkowości „to wynikające z przy-,złych zdarzeń obowiązki wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki”. Ich wysokość, w wyniku zaistnienia pewnych zdarzeń, jest określona co do kwoty, wierzyciela i terminu płatności. Jednakże część zobowiązań jest ustalana jedynie w drodze obiektywnego szacunku (jako efekt praktyki gospodarczej bądź zwycza-|ów) — należą do nich rezerwy i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

Rezerwy wykazywane w grupie B 1 pasywów to rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego od osób prawnych lub fizycznych, rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne oraz pozostałe rezerwy.

Obowiązek tworzenia rezerwy na odłożony, płatny w przyszłości podatek dochodowy (a także ujmowania w aktywach — w grupie A V. I — aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego) wynika z przejściowych różnic między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów a ich wartością podatkową oraz stratą podatkową, możliwą do odliczenia w przyszłości. Rezerwę tę tworzy się w wysokości kwoty podatku dochodowego, w wyniku wystąpienia dodatniej różnicy przejściowej z tytułu podatku dochodowego.

Pozostałe rezerwy to rezerwy na pewne lub prawdopodobne straty z tytułu operacji gospodarczych w toku, a w szczególności z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kiedytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego, jeżeli informacja o nich wynika z właściwego dowodu lub zostanie wiarygodnie uzasadniona.

Istotą biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów' jest ich rozliczanie w okresach wcześniejszych, gdy rzeczywisty wydatek poniesie się w przyszłości - przykładowo odnosi się to do gwarancji udzielonych przy sprzedaży dóbr i ich bezpłatnej naprawie w razie awarii lub usterek.