Obraz (1486)

100 Wstępna ocena sprnwo/chiniii linnnsowcgo

•    kredyty i pożyczki (długoterminowe i krótkoterminowe);

•    emisja dłużnych papierów wartościowych (długoterminowych i krótkoterminowych);

•    inne wpływy finansowe (np. otrzymane dotacje, bez względu na ich cel, w roku ich otrzymania, w całości odniesione na wynik finansowy bieżącego okresu)’².

Wydatki działalności finansowej obejmują:

•    wydatki na nabycie udziałów (akcji) własnych (bez względu na cel wykupu — umorzenie, reemisja akcji własnych);

•    spłaty kredytów' i pożyczek (kw'Oty spłat zadłużenia w walutach obcych wykazuje się łącznie ze zrealizowanymi różnicami kursowymi, zarówno dodatnimi, jak i ujemnymi);

•    w'ykup dłużnych papierów wartościowych;

•    płatności zobowiązań z tytułu leasingu finansowego (rata kapitałowa, bez odsetek i opłat leasingowych, łącznie z ewentualnymi zrealizowanymi dodatnimi i ujemnymi różnicami kursowymi);

•    płatności wynikające z obsługi pozyskanych środków: odsetki (od zaciągniętych kredytów, pożyczek, dłużnych papierów wartościowych i zobowiązań z tytułu leasingu finansowego, a także zapłacone prowizje bankowe) oraz dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli (wpłaty z zysku w przedsiębiorstwach państwowych i jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa);

•    inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku (np. nagrody dla pracowników, wydatki na cele społecznie użyteczne);

•    inne wydatki finansowe (np. wydatki z tytułu gwarancji finansowych).

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej umożliwiają określenie wysokości środków pozyskanych od inwestorów oraz kredytodawców i pożyczkodawców, a także wielkości spłaty zobowiązań z tego tytułu, łącznie z kosztami obsługi tych środków w formie dywidend i odsetek.

Rachunek przepływów pieniężnych zamyka suma strumieni pieniężnych netto wypracowanych przez poszczególne rodzaje działalności, która wskazuje na wzrost lub zmniejszenie stanu środków pieniężnych netto w danym okresie (według definicji środków stosowanej na potrzeby tego sprawozdania). Ponadto podaje się bilansową zmianę stanu środków pieniężnych oraz środki pieniężne na początek i koniec okresu. Stan środków pieniężnych na koniec okresu powinien być równy sumie stanu początkowego i zmiany stanu wykazanej w rachunku.

Aby kwoty poszczególnych pozycji rachunku przepływów pieniężnych mogły być właściwie odczytane i zinterpretowane, dodatkowe informacje i objaśnienia do tego sprawozdania powinny zawierać w szczególności:

•    wyjaśnienie struktury środków pieniężnych przyjętych do rachunku przepływów pieniężnych;

22

Wykorzystanie przyznanych dotacji stanowi wydatek działalności operacyjnej lub inwestycyjnej.

•    uzgodnienie wyniku finansowego netto i przepływów pieniężnych netto z działał ności operacyjnej (gdy rachunek przepływów jest sporządzony metodą bezpo średnią);

•    wyjaśnienie przyczyn różnic między zmianami stanu niektórych pozycji bilansu oraz zmianami tych samych pozycji wykazanymi w rachunku przepływów pieniężnych (jeżeli takie różnice istnieją);

•    przedstawienie merytorycznej zawartości pozycji złożonych.

I )ane o przepływach pieniężnych obrazują rzeczywistą sytuację przedsiębiorstwa w zakresie jego płynności finansowej i wypłacalności. Na ich podstawie można dokonać oceny zdolności przedsiębiorstwa do generowania przyrostów gotówki i jej ekwiwalentów oraz zdolności do spłaty zadłużenia i wypłaty dywidend, a także oceny przyszłego zapotrzebowania na zewnętrzne źródła finansowania. Można również określić przyczyny różnicy między kwotą wygospodarowanego zysku i przyrostem środków pieniężnych z działalności operacyjnej oraz ustalić wpływ na '.ytuację finansową firmy efektów gotówkowych działalności inwestycyjnej i finan-■owej. Dotychczasowe przepływy środków pieniężnych (rachunek expost) mogą być użytecznym wyznacznikiem planowania przyszłych przepływów (rachunek exante).

2.4.2. Wstępna analiza rachunku przepływów pieniężnych

Analiza rachunku przepływów pieniężnych stanowi integralną część analizy finansowej. Uzupełnia ona tradycyjne wskaźniki analityczne, konstruowane na podstawie danych pochodzących z bilansu oraz rachunku zysków i strat, o informacje niezbędne w kompleksowej ocenie kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Daje pełniejszą charakterystykę tych aspektów działalności przedsiębiorstwa, które nie są wyeksponowane w podstawowych sprawozdaniach finansowych, a mianowicie pieniężnej efektywności działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej oraz płynności i wypłacalności.

Badanie przepływów pieniężnych obejmuje analizę wstępną (ogólną) i analizę wskaźnikową.

Wstępną analizę rachunku przepływów' pieniężnych rozpoczyna tzw. czytanie, umożliwiające ogólne rozpoznanie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Analiza taka powinna przede wszystkim [Grzelak, Karmańska, 1996, s. 31]:

•    identyfikować podstawowe źródła środków pieniężnych i sposoby ich wykorzystania;

•    określać na tej podstawie ewentualne nieprawidłowości występujące w gospodar ce pieniężnej przedsiębiorstwa;

•    sugerować główne kierunki dalszego badania analitycznego.

Uwzględniając rodzaje działalności oraz kierunki przepływów pieniężnych (,,-f ’ ’ przepływy dodatnie, nadwyżka środków; — przepływy ujemne, niedobói środków), można wyróżnić osiem wariantów sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.