obraz9

obraz9



* Wiele okoliczności złożyło się na to, że wiara Zaratustry tliła się słabo za dynastii Sa-sanidów. Powołano ją do nowego życia na zimno, ze zwykłej kalkulacji politycznej. Otoczono opieką od góry jako pożądany czynnik natury politycznej. W romantycznym zapatrzeniu w wielką przeszłość kraju nie wzięto pod uwagę faktycznej gry sił religijnych, aktualnych metafizycznych i mistycznych potrzeb ludu. Zaratustryzm sasanidzki wykreowano pociągnięciem kancelaryj-n y m, bez żadnego szczerego entuzjazmu narodowego, bez serdecznego ciepła, bez zaplecza ludowego.

Ten stan rzeczy wydawał wiarę establishmentu, jak zwykle w takiej sytuacji, na łup biurokracji i formalizmu obrzędowego,' nie popartego biciem serca. A przecież Persja tej doby łaknęła zupełnie innej strawy duchowej, niż mogła jej dać skostniała i zrutynizowana wiara tradycyjna. Od zachodu podmywaia ją potężna fala nowej wielkiej religii, wypełniającej z błyskawiczną szybkością próżnię ideologiczną, jaka powstała w chylącym się do upadku imperium rzymskim. Mając swobodę poruszania się po całym obszarze nadbrzeżnym Morza Śródziemnego, chrześcijaństwo dawało o sobie znać i w ościennej Persji. Nie tylko bezpośrednio, ale i pośrednio. Znamienne tu jest, że nowy, eklektyczny prorok Mani, łączący mazdaizm z chrześcijaństwem i buddyzmem, wybrał sobie na inaugurację swej wiary dzień korona-eji drugiego dynasty sasanidzkiego, Szapura I,

0    czym mówiliśmy w poprzednim szkicu.

Nowa dynastia na tronie perskim budziła powszechną nadzieją duchowego odrodzenia kraju, ale tego odrodzenia bynajmniej nie łączono jednoznacznie z religią staroperską. Persja V—VII stuleci została przeorana chrześcijaństwem w sposób znacznie głębszy, niż się na ogół przypuszcza. „Za Chosroesa I (531—579 — T.M.) chrześcijańskie duchowieństwo otrzymało przejściowo szereg przywilejów. Z chrześcijańską ludnością imperium — wieśniakami, rzemieślnikami

1    kupcami — czynniki oficjalne musiały się liczyć jako z poważnymi siłami wytwórczymi. Dochodziło nawet do tego, że duchowni chrześcijańscy pełnili z ramienia króla perskiego obowiązki posłów do cesarza bizantyńskiego” 1.

Istotnie, chrześcijanie odłamu nestoriań-skiego liczyli się podówczas w kraju jako poważny składnik w obrębie warstwy średniej. Rozsądny władca, dążący do stabilizacji społecznej, musiał to brać poważnie w rachubę. Poniżej na drabinie społecznej znajdował się już tylko niespokojny proletariat, który skłaniał się do niebezpiecznego, wywrotowego mazdakizmu. Poprzednik Chosroesa I. Kawacl (488—531), próbując lawirować między oli-

219

1

F. Machalski, Religie Persji, w: Zarys dziejów religii, Warszawa 1968, s. 340.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
46896 obraz9 (9) Wiele okoliczności złożyło się na to, że wiara Zaratustry tliła się słabo za dynas
030 031 2 30 Programowanie liniowe Ze względu na to, że funkcja celu jest liniowa, wartości pochodny
nie jest wymagane z uwagi na to, że zagadnienia rachunkowe i podatkowe objęte programem studium omaw
Rozdział 2 2.4.3.3. Charakter emisji Z uwagi na to, że w piecu nie zachodzą procesy spalania paliwa
2 NIEDZIELA WIELKANOCNA 01 bmp 10. ZOSTAWIĆ PO SOBIE ŚLADII Niedziela Wielkanocna A. CEL HOMILII Uwr
Wyglądało na to, że sprawa jest dość łatwa. Reguły popularnych gier są na ogół wystarczająco dobrze
skanuj0067 (10) 24 poważniejszych, niż im się wydawało. Wskazywało też na to, że przedmiotowy status
img238 cechy zbędne, to zwiększają się perspektywy na to, że niezbędności pozostawionych ccch będą i
IMG)73 76 1. Romantyczny „sposób odczuwaniq? dze wzorów francuskich”, krzywił się na to, że „jest zb

więcej podobnych podstron