Obraz (637)

3. Budowa zdania

Sygnałem stosunku między wypowiedzeniami składowymi są w tekście pisanym:

—    znaki interpunkcyjne — przecinek, myślnik (pauza), rzadziej: średnik i dwukropek;

—    formy spójników — współrzędnych i podrzędnych;

—    formy zaimków — wskazujących, pytajnych i względnych.

Czasem sygnały stosunków składniowych są również ważnym elementem potwierdzającym intuicje semantyczne dotyczące powodów, dla których zdecydowaliśmy się połączyć składniki, by utworzyć nową całostkę składniową.

3.3.2. Znaki interpunkcyjne w wypowiedzeniu złożonym

Należy zwrócić uwagę na to, że wymienione znaki interpunkcyjne odpowiadają wymawianiowym wskaźnikom zespolenia sygnalizującym połączenie składników, a więc są w piśmie ekwiwalentem intonacji, akcentu, iloczasu czy pauzy — nierzadko kumulując funkcję wyrażenia połączenia składników i funk-cję sygnalizowania granicy między nimi.

3.3.2.1. Przecinek

VI Składnia

Przecinek w wypowiedzeniu złożonym może pełnić funkcję wskaźnika zespolenia samodzielnie lub razem ze spójnikami. Dlatego zdarza się, że nie zwraca się na niego uwagi bądź niewłaściwie interpretuje się jego obecność lub brak w tekście. Tymczasem warto pamiętać, że mimo wielu funkcji, jakie przecinek spełnia w tekście, nie będzie nigdy (jako znak graficzny) dublowany, a powody, dla których pojawia się w danym miejscu, mogą być różnie interpretowane.

Na przykład w wypowiedzeniu:

Powiedz, bo bardzo mnie to interesuje, od kogo dostałeś list. przecinki okalające składnik bo bardzo mnie to interesuje pełnią też inne funkcje niż tylko sygnalizacja wypowiedzenia składowego. Drugi z nich jednocześnie wskazuje dołączenie następnego składnika, por.

* Powiedz, bo bardzo mnie to interesuje,, od kogo dostałeś list.

Przecinki zasadniczo oznaczają granice między wypowiedzeniami składowymi, ale niestety — według polskich przepisów interpunkcyjnych — nie zawsze mogą, a niekiedy nie muszą się w tej funkcji pojawić.

463