OMiUP t2 Gorski9

czynnik³ roboczego wynika be zpośrednio z charakteru instalacji, np. w utylizacyjnym wyparowniku podciśnieniowym.

Para wodna jest bardzo szeroko stosowana jako czynnik grzewczy. Cechami dodatnimi pary wodnej są: znaczny współczynnik przejmowania ciepła podczas procesu skraplania, duże ciepło parowania (skraplania) oraz taniość i łatwość uzupełniania ubytków.

Spaliny wylotowe stosowane są w wymiennikach ciepła w celu większego wykorzystania energii spalonego paliwa, a tym samym podniesienia sprawności siłowni. Używane jako czynnik grzewczy powodują powstawanie — w czasie procesu wymiany ciepła — zanieczyszczeń powierzchni wymiany sadzą i różnego rodzaju popiołami. Wynikiem tego jest pojawienie się ognisk korozji, najczęściej siarkowej, w strefach występowania niskich temperatur, rzadziej wanadowej — w strefach temperatur wysokich.

Oprócz wyżej wymienionych czynników roboczych, w podgrzewaczach okrętowych stosuje się często energię elektryczną jako czynnik grzewczy oraz niekiedy strumień powietrza, jako czynnik odbierający ciepło.

Podgrzewacze elektryczne mają dużą łatwość regulacji wydajności cieplnej oraz prostą instalację transportu energii. Cechą ujemną natomiast jest znacznie większy stopień zagrożenia pożarowego (przy podgrzewaniu czynników łatwopalnych) lub większa możliwość uszkodzenia podgrzewacza w razie na przykład przecieków wody przez izolację grzałki elektrycznej itp.

W zależności od zasady działania wszystkie wymienniki ciepła dzieli się na:

—    bezpośrednie, zwane też mieszankowymi, mieszalnikowymi albo bezprzeponowymi,

—    pośrednie, czyli powierzchniowe lub przeponowe.

Rys. 5.1. Schemat działania dwuczynnikowego mieszankowego wymiennika ciepła

W bezprzeponowych wymiennikach ciepła oba czynniki wymieniające ciepło mieszają się ze sobą i w ten sposób następuje zmiana ich temperatur początkowych, mianowicie czynnik cieplejszy oziębia się, chłodniejszy natomiast — ogrzewa. Schemat procesu bezpośredniej wymiany ciepła przedstawiony jest na rysunku 5.1. Mieszankowy wymiennik ciepła, pokazany na tym rysunku, działa na zasadzie bilansowania całkowitych ilości energii cieplnych, czyli wartość energii cieplnej mieszaniny odprowadzanej z wymiennika ciepła równa się sumie wartości energii cieplnych, zawartych w czynnikach dopro-

9