obraz2 (9)

—8?7; król Amoghawarsza (porównywany pcd względem dalekowzroczności swej polityki 2 kalifem z Bagdadu, cesarzem chińskim i cesarzem bizantyńskim) sprzyjał dżinizmo-wi i tym samyc: zepchnął buddyzm w cień.

Nie wiodło się tez buddyzmowi u południowych dynastii drawidyjskich, jak o tym raportuje Hiian-tsang w swej słynnej i nieocenionej dla historii religii książce Wspomnienia o zachodnich krajach. W kraju Palla-wów było wprawdzie 100 klasztorów i 10 tysięcy mnichów szkoły therawada, ale hindu-iści wiele z nich przejmowali na swoje potrzeby. Nic dziwnego, skoro dynastia oddana była siwaizmcwi, co pozostało już na trwałe w Tamilnadzie. Podobnie było z Czoia-:m. z których żaden nie popierał buddyzmu. W.e inaczej rzecz się miała i z Pandjami, panującymi ze stolicy w Maduraj. I oni do-pi owadzi!i do ruiny klasztory buddyjskie, sprzyjając dżmistom z odłamu digamba-rów ²⁸. Jakkolwiek n:e mamy odpowiednika daty 1199 r., na Południu, wolno wnosić, że buddyzm zmarł tu smarcią naturainą jeszcze wcześniej. Słyszymy o założeniu klasztoru w Belgami w księstwie Majsur (1055) oraz spotykamy napisy buddyjskie z Dambal (1095) i Miradż (1110) — ale to wszystko²⁹.

“ Wszystkie dane odnośnie do buddyzmu na południu Indii na podstawie dzieła: Vincent A. Smith, The Ozjord Uisiory o] mdlą, Oxford 1964, ed. by Percival Spear. s 215 i nasi ** H. von GlusCnapp. cyt wyd.. * 25s 3J-1

Wzmianki o buddyzmie po XII stuleciu nr.ają już tylko charakter sporadycznych osobliwości, indywidualnych kaprysów możnych czy też zjawisk epigonistycznych bez najmniejszego echa środowiskowego. I tak bud-oyzm ostał się jeszcze na początku XIII w. w królestwie Pattikara (Czomilla) w Benga-lu, ponieważ muzułmanie nie zdołali dotrzeć szybko do tego zapadłego zakątka kraju. W innym oddalonym rejonie Bengalu władca buddyjski król Madhusena zdołał utrzymać się aż do 1289 roku. Mniej więcej w tym samym czasie spotykamy jeszcze dwu innych władców wyznania buddyjskiego, a mianowicie króla państewka Sapadaleksza w górach Siwalik (w dzisiejszym sianie Uttar Pradesz) imieniem Asiokawalla i króla państewka Kumajun — Puruszottamasin-ha. Fundowali oni nowe budynki w Bodhi Gala. Buddyzm znajdował się wtedy w stanie upadku, ale pielgrzymi, głównie tybetańscy, napływali do najświętszego miejsca aż do XV stulecia.

Pisarz mogulski Abu Fazi przekazuje nam wiadomość, że jeszcze w 1597 r. trafił na kilku wyznawców buddyzmu w Kaszmirze, chociaż byli to ludzie niewykształceni. Poza tym mamy też w literaturze bengalskiej wzmianki odnoszące się do reliktów buddyzmu w Bengalu i północnych Indiach w XVI stuleciu. A pewien pielgrzym tybetański spotkał jeszcze sto lat później o.st:ilnie nic-oobitki wyznawców Buddy w Bengalu, Ori-