240 MPolowczyk, E.Klugmann - PRZYRZĄDY PÓŁPRZEWODNIKOWE
wyznaczyć zc statycznej charakterystyki wejściowej tranzystora IB(UBB) i równania UBE = Ef - IB' (6-71)
2) po czasie opóźnienia td:
- narastanie prądu kolektora w czasie t, do wartości maksymalnej 1^, jaką można osiągnąć w układzie
. ucc" UcEsit
IcM““ (6-72)
Natomiast przełączanie źródła sterującego do wartości c(t)=-ER w momencie t= t* powoduje:
1) tzw. przeciąganie prądu kolektora, który przez czas ts pozostaje nadal prawie równy Icm (zmniejsza się do 0,9 ICM),
2) po okresie przeciągania - opadanie prądu kolektora do 0,1 IęM w czasie tf.
Czasy: td, tr, ts i tf są parametrami charakterystycznymi procesu przełączania tranzystora. Zależą one nie tylko od właściwości tranzystora, ale i od wartości: ER, Ep, RB, Rę i Uęc. Można je opisać, korzystając z dynamicznego wielkosygnałowego modelu tranzystora, wzorami:
'd-RB'(CjESr + CiCfr) ln Ep - UBEF |
(6.73) |
<,-PN(^ + «C-CjCS,)-l"pN.lBF.IcM |
(6.74) |
ltN + °r *il . Pn ( ^BF + Ibr ) ts- . -In—-Z——*■ 1 - a| aN Icm + pN • IBR |
(6.75) |
« /. « « v . tcm + Pn ’ *br lf Pn ( *lN + RC ’ Cjśr ) *,n o . i 1 Pn *br |
(6.76) |
gdzie: C.^ C^cft - wartości średnie pojemności barierowych tranzystora. Tranzystory przeznaczone do przełączania powinny mieć możliwie małe wartości czasów td, tr, ts i tf. Jak widać z zależności (6.73)...(6.76), małe czasy td...tr otrzymuje się, gdy tranzystor posiada małe pojemności barierowe i mały czas transportu normalnego nośników. Duże przesterowanie zwrotne, tj. duża wartość liczbowa wyrażenia Pn ' Ibr / Icm » powoduje skrócenie czasów tf i ts. Natomiast głębokie nasycenie tranzystora, tj. duża wartość liczbowa wyrażenia pN • IBp /Icm > powoduje skrócenie czasu lr, jednak zwiększenie wartości czasu tB. |
Tranzystory są często wykorzystywane do wzmacniania małych sygnałów elektrycznych, na przykład wzmacniania napięcia uzyskiwanego z mikrofonu. Sygnały takie powinny być wzmacnia ne bez zniekształceń, a więc powinny ulegać liniowej transformacji zwiększającej ich amplitudę. We wzmacniaczu tranzystorowym wzmacniany sygnał podaje się na wrota wejściowe tranzystora, w rezultacie czego na wrotach wyjściowych pojawia się jego replika o większej amplitudzie. Taka liniowa transformacja sygnału jest możliwa zwykle wówczas, gdy napięcia, a także prądy tranzystora, zmieniają się liniowo względem sygnału wokół pewnych wartości określających spoczynkowy punkt pracy tranzystora. Teoretycznie liniowe względem sygnału zmiany napięć i prądów tranzystora mają miejsce tylko przy nieskończenie małych amplitudach sygnałów, ponieważ charakterystyki prądowo-napięciowc tranzystora są ogólnie rzeczbiorąc nieliniowe. W praktyce jednak, przy dostatecznie małych zmianach napięć tranzystora uzyskuje się zmiany prądów, które mogą być uznane za liniowe względem zmian napięć. Na przykład, niech
(6.77)
Ugg — UgE + Ute sin (ot
gdzie: UBE • napięcie spoczynkowe pomiędzy bazą i emiterem lub inaczej składowa siata napięcia uBp 11 - amplituda składowej zmiennej,
to zgodnie ze wzorem (6.12), który jest słuszny przy małych pulsacjach to, można przyjąć, że dla Ube « nEVT
luDE-UBE —DC UBE’UBE
• sin on
(6.78)
UBE
(6.78a)
gdzie: I- - stała składowa prądu emitera,
I - amplituda składowej zmiennej prądu emitera,
Ube
c
(6.80)
%
«b>BE UBE “ UBE
—I 3udc i
(6.81)
auBE