w okolicy „0". W tym momencie blokuje się zabierak. Dokładne wyzerowanie czujnika przeprowadza się za pomocą pokrętła znajdującego się na zabieraku i umożliwiającego wykonywanie mikroruchów kołem. Do pisaka zespołu rejestrującego 2 wlewa się tusz i opuszcza go na papier milimetrowy. Włącznikiem umieszczonym na korpusie przyrządu 1 włącza się zespół rejestrujący 2.
Pomiaru dokonuje się pokręcając ręcznie pokrętłem 5. Koło zębate i końcówka pomiarowa wykonują wówczas ruchy odtaczania pokazane wcześniej na rys. 12.12. Pisak rejestratora kreśli wykres błędu zarysu pokazany na rys. 12.14. Linia prosta „0” odpowiada bezbłędnej ewolwencie. Odchyłki w lewo i w prawo od tej linii to błędy w poszczególnych punktach zarysu na
Głowa zęba
średnica podziałowa
Stopa zęba
Rys. 12.14. Wykres błędu zarysu zęba zarejestrowany na ewolwentomierzu. Maksymalne powiększenie błędu ffr\ 1 |im odpowiada 1 mm na wykresie
wysokości zęba. Maksymalna różnica wskazań na czynnej wysokości zęba stanowi błąd zarysu ffr. Ponieważ czynna wysokość zęba jest niekiedy trudna do określenia, częściej określany jest błąd jJ/ odpowiadający ewolwentowej części zarysu zęba, który łatwo jest odczytać z wykresu. Przybliżenie takie jest dopuszczalne. Określony błąd zarysu fjr powinien być mniejszy od dopuszczalnego, który ujęty jest normą PN/M-88521 i uzależniony od klasy dokładności koła zębatego i jego wymiarów.
12.2.5. Pomiar bicia uzębienia
Koło zębate jest mocowane w kłach przyrządu kłowego (rys. 12.15). We wrąb międzyzębny koła zębatego wkłada się wałeczek pomiarowy o średnicy dw. Średnica ta powinna być tak dobrana, aby wałeczek stykał się z bocznymi powierzchniami zębów w okolicy średnicy podziałowej koła d. Zbyt mała średnica wałeczka, spowoduje, że oprze się on o zęby na ich nieewolwento-wym zarysie u stopy. Zbyt duża średnica wałeczka spowodowałaby styk na wierzchołkach zębów.
A
<#
zębach niekorygowanych warunki te będą spełnione, jeśli średni-obliczy się z przybliżonej zależności;
Rys. 12.15. Pomiar bicia uzębienia w przyrządzie kłowym z czujnikiem
Końcówkę pomiarową (najlepiej płaską) opiera się o powierzchnię wałeczka, notując wskazania czujnika w kolejnych wrębach na obwodzie koła zębatego. Różnica największego i najmniejszego wskazania czujnika stanowi wartość bicia uzębienia. Charakteryzuje ono nierównomiemośei szerokości wrębów koła.
12,3. PRZEBIEG ĆWICZENIA I OPRACOWANIE WYNIKÓW POMIARÓW
123.1. Kontrola koła zębatego poprzez pomiar jego wymiarów
Dla otrzymanego, od prowadzącego zajęcia, koła zębatego wykonać pomiary parametrów geometrycznych uzębienia wg protokołu pomiarowego zamieszczonego na rys. 12.16. Określić błędy pomiarów i porównać je z wartościami dopuszczalnymi przez normę.
123.2. Identyfikacja koła zębatego
Identyfikacja koła zębatego polega na znalezieniu podstawowych jego parametrów, wówczas, gdy koło to jest nieznane (zagubiono jego rysunek
147