Obraz11 (2)

Brak wyraźnych postępów przeciwuderzających wojsk VIII KA zaniepokoił także dowództwo Grupy Armii „Środek”. Już wcześniej feldmarsz. Model na wniosek gen. Vormanna rozważał możliwość przydzielenia 9 A dodatkowego dowództwa korpusu w celu objęcia obok VIII KA dowodzenia obroną rubieży Wisły. W dniu 10 sierpnia powziął decyzję przerzucenia do 9 A z Grupy Armii „Północna Ukraina” dowództwa XXXXVI KPanc gen. por. Smilo von Liittwitza (feldmarsz. Model był jednocześnie dowódcą tej grupy armii). Kroki te wiązały się m.in. z rozwojem wydarzeń na przyczółkach opanowanych przez 69 A pod Janowcem, Lucimią i Chotczą. Tam po pomyślnym forsowaniu Wisły, wojska gen. Kołpakczi do dnia 7 sierpnia opanowały już dwa o znacznej pojemności przyczółki; jeden — w rejonie Nasiłowa i Janowca; drugi — w rejonie Baryczki, Rudki, Szlacheckiego Lasu, Andrzejewa i Chotczy Górnej. Następnie po umocnieniu się na opanowanym terenie przystąpiły one do działań mających na celu połączenie przyczółków w jedną całość. Ten etap walk 69 A trwał do 15 sierpnia. Strona niemiecka słusznie więc obawiała się, iż radziecka aktywność służy utworzeniu dużego operacyjnego przyczółka, z którego można będzie wszcząć działanie zaczepne w kierunku Radomia. Feldmarszałek Model oczekiwał także, iż to doświadczone dowództwo korpusu właściwie pokieruje prze-ciwuderzeniem przeciwko 8 AGw ^,7. Nie zdążyło ono jednak przybyć na czas.

Tymczasem 11 sierpnia wojska VIII KA otrzymały zadanie oczyszczenia z sił przeciwnika rejonu włamania do rubieży Basinowa, Łękawicy oraz Studzianek, a następnie kontynuowanie dalszego natarcia. Główne uderzenie miały wykonać DSpad-Panc „Hermann Góring” i 19 DPanc swymi wewnętrznymi skrzydłami, których styk znajdował się na osi Paprotnia - Łękawica. Walki już od rana rozgorzały z całą mocą i nabrały bardzo zaciętego charakteru. Zdeterminowany opór jednostek 4 i 28 KAGw, wspartych przez 16 KPanc, pułk czołgów ciężkich oraz polską 1 BPanc i prowadzona przez nie niezwykle aktywna obrona uniemożliwiły nieprzyjacielowi zdobycie Basinowa i wzgórz położonych na południowy wschód od Łękawicy. Uporczywe walki wywiązały się o Studzianki, które w ciągu dnia czterokrotnie przechodziły z rąk do rąk i z trudem zostały przez jednostki niemieckie utrzymane. W tym samym czasie 19 DPanc jedną grupą pancerną włamała się w radziecką obronę w rejonie Nowej Woli, a drugą grupą — w rejonie Nowego Grabowa. Także w tych rejonach napotkano —jak stwierdza meldunek 9 Armii — „zaciekle bronione pozycje”. Przez cały dzień uczestniczyło w bitwie z obu stron lotnictwo, wspierając zmagania na lądzie. I ten kolejny dzień niemieckiego przeciwuderzenia nie przyniósł rozstrzygnięcia. W związku z tym wojska VIII KA otrzymały zadanie kontynuowania natarcia koncentrycznym uderzeniem na Łękawicę¹⁸.

9 Armii z 10 sierpnia 1944 r., MiD WIH, t. 312, roi. 343, kl. 7917018 n.; meldunek Grupy Armii „Środek" z 10 sierpnia 1944 r„ MiD WIH, 1.312, roi. 247, kl. 7803234 - 7803237; KTB 9 A, zapis z 10 sierpnia 1944 r., MiD WIH, t. 312, roi. 343, kl. 7916397; A. Karpiński. Pod Dęblinem, Puławami i Warką, Warszawa 1967. s. 218.

¹⁷ Ibidem.

^,# Meldunek 9 Armii z 11 sierpnia 1944 r., MiD WIH, t. 312, roi. 343, kl. 7917015; W. Czujkow, Koniec Trzeciej Rzeszy, s. 85.

76