r
U. ISTOTA METOD NAUCZANIA CAŁOŚCIOWEGO
Cykl ksatalccmaLwjęfaowania Miklasach 1=111 zachował tradycyjną nazwę „nauczanie początkowe”. Nazwa ta reprezentuje trzy ściśle ze sobą związane zakresy-pojęciowe: nauczanie, kształcenie, wychowanie (Radwilowicz, Morawska 1986).
Nauczanie utożsamiamy potocznie z nabywaniem wiedzy, kształcenie z rozwijaniem sprawności pozwalających na jej zdobycie, wychowanie i formowaniem wszelkich postaw i cech charakteru, a w konsekwencji - całej osobowości.
Stanowiąc najniższy szczebel kształcenia ogólnego, nauczanie początkowe ma charakter propcdcutyczny. Nie może być zatem samowystarczalne. Jednocześnie odznacza się pewnymi specyficznymi cechami, czyli określoną swoistością. Tak więc nauczanie początkowe to jednolity, trwający kilka lat proces dydaktyczno-wychowawczy, odbywający się w warunkach szkoły, na który składają się. rozwój, uczenie się. nauczanie, kształcenie, wychowanie (Radwilowicz, Morawska 1986, s. 6).
Instytucje realizujące ów proces dydaktyczno-wychowawczy spełniają określone'funkcje: opiekuńczą, diagnostyczno-prognostyczną. kompcnsącyjnOHKpra-
woiąjącą, poznawczą, kształcącą i wychowawczą.
Każda instytucja oświatowo-wychowawcza musi realizować te funkcje, ale nie wszystkie z nich w równym stopniu. Specyfika danej instytucji polega w dużej mierze właśnie na tym, w jakim nasileniu i w jakim zakresie funkcje te realizuje. Cechą charakterystyczną nauczania początkowego jest to. iż powinno ono realizować w równym stopniu wszystkie wymienione funkcje. Mają one swoisty dla tego szczebla charakter ze względu na celowe dostosowanie wszelkich czynności nauczyciela do wymogów rozwojowych dzieci. Zastanówmy się nad podanymi wcześniej, a potraktowanymi równorzędnie, funkcjami nauczania początkowego (Radwilowicz, Morawska 1986, s. 7).
7