p1080025 (4)

od potute/en do wyobrażeń i pojęć; od konkretów do abstrakcji Poza tym prace ręczne są niejako sprawdzianem nabytych przez, d/icu pustizc/cn i wr.tdomraci ora* wykładnikiem wyobraźni twoa/cj d/iecką l drugiej /*% mony yęy, ie_ myśli nio/na odlvs.ii/ac me cyłko słowami, łaztzkzc. przy puaiucy lysunku. wycinanki, firny c/y innego materiału. Wśród robol ręcznych modelowanie, /c względu M swe znaczenie wychowawcze, nawet w najwy/ś/ych klavach. przy nauczaniu anormalnych, winno zająć poczesne miejsce, zwłaszcza że dzieci bardzo luUą lepienie / gliny. gdy/ odpowiada ono ich potrzebie IwoasiU '. kMiiniowanu W czauc tej pracy uczą uę we właściwy sposób patneć i oceniać Kształty, rozwijają zręczność obu rąk lepienie jesi doskonałym sposobem. aby Ayć»Hvvć n.yłrlik-jtnlrj^c mięjrir palców i ręki, wymaga ono bowiem różnorodnych ruchów, nacechowanych pewną giętkością. Pozwalając przez dotyk oceniać kształty i zarysy, uczy również rozumieć kształty, oceniać uh niedokładności oraz poznawać właściwą formę odtwarzanych przedmiotów. Modelowanie pomaga zatem me tylko w rozwoju zdolności ręcznych i technicznych, lecz. kształci zmysły i współdziała w rozwoju inteligencji oru poczucia estetycznego. Poza modelowaniem najczęściej notujemy rysunek

G. Rouma badał systematycznie rysunek samorzutny dzieci normalnych oraz dzieci anormalnych. Wyniki tej pracy doprowadziły go do następujących woiosków:

“j T) trzeba, aby dzieci rysowały samorzutnie, gdyż * a) rysunek samorzutny jest dla dziecka ważnym sposobem uzewnętrzniania swych myśli;

-    ,b) pobudza do pracy wyższe władze umysłowe: wyobraźnię, pamięć itp;

~ 'c) szanuje spontaniczność dziecka;

-    <l) będąc manifestacją życia intelektualnego i moralnego dziecka, może dostarczyć nauczycielowi wiele cennych wskazówek.

2) trzeba. aby rysunek zachował swą rolę przedstawiania myśli.

Podczas wykonywania rysunku dowolnego nic należy hamować aktywności słownej dziecka, która towarzyszy temu rysunkowi. Trzeba ją nawet prowokować i słuchać opowiadań dzieci o tym. co rysują.

J) należy pobudzać do kompozycji. Obserwując dziecko rysujące ulubiony przedmiot lub scenę, często można zauważyć występowanie tych samych schematów myślowych Ciągle powtarzanie jednakowych tematów szybko sprowadza przystosowanie wzrokowe i mięśniowe jedynie do schematów form i układu.

Aby rysunek zachował swą rolę przedstawiana myśli, trzeba zachęcać do tworzenia kompozycji, proponując lematy odzwierciedlające przeżycia lub rozbudzające wyobraźnię (klasa na spacerze, pracownia ojca. narysować opowiedzianą historyjkę, np. mama gotuje obiad itp.).

4) należy kierować rysunek ku realizmowi

a) ponieważ stwierdza się naturalną ewolucję rysunku, trzeba więc ją kształcić, kierując elementami tej ewolucji, z których głównym jest percepcja

WYŻSZA SZKOL \ PEDAGOGICZNA

w Olsztynie

wzrokowa zależna od uwagi wzrokowej.

wzrokową i ułepnoć percepcję wzrokową.    J $7-26-15

b)    można rozwijać naturalną cwolucie rysunku dziecka przez krytykę i zrtczne uwag, przy czym należ.) uwzględnić etap rorwojuda«cka. Od ucznia, który przedstawia człowieka jako kółko i nogami, nie można wymagać, aby odróżnił człowieka idącego od biegnącego.

c)    poleca się dziecku zobaczyć piekarnię, wędlinum*, aptekę, węgloznię np., a nazajutrz, daje się jako temat rysunku jeden z. wyżej podanych obiektów. Oto jeszcze parę łatwych przykładów: dziecko z balonikiem, mańka popychająca wózek, kolej, tramwaj, samochód, zokuerz itp.

Rouma twierdzi, że uderzył go znaczny wpływ, który mogą wywrzeć na rysunek dziecka silne wrażenia zmysłowe. Dui, powracając z kinematografu, rysują sceny, które je zainteresowały, lak szczegółowo i wienue. ze w swoich zwykłych rysunkach nigdy nic zdobyłyby się na to.

d)    modelowanie jest niezmiernie ważnym środkiem poznana formy. W modelowaniu samorzutnym odnajdujemy te same formy, co w rysunku samorzutnym. Ponieważ modelowanie jest mniej abstrakcyjne nu rysunek, powinno więc go poprzedzać lub przynajmniej występować równoległe i nim

Rysunek samorzutny stosowany jest przez Rouma zgodnie z wyżej wymienionymi uwagami. Oprócz tego dzieci rysują też i z natury, nigdy jednak jeden model mc jest wykorzystywany do końca lekcji. Na tabhcy uczniowie rysują oburęc/mc.

Dneb rysują podczas wszystkich lekcji, przy każdej ^osobności, aągłe Jest to jakby rodzaj języka pośredniczącego między uczniem i nauczycielem, aby wyjaśnić i uzupełniać myśli.

W późniejszej swojej pracy na temat rysunku Rouma streszcza uwagi dotyczące rysunku samorzutnego dzieci anormalnych, j. W rysunkach samorzutnych dzieci anormalnych przejawu się:

•    wyraźna tendencja do automatyzmu;

•    częste objawy braku ciatłośCLmyśh (rysunki pokrywające meraz arkusz papieru są mc dokończone i dotyczą raźnych, rozbieżnych tematów);

•    częste powroty do stadiów niższych;

•    powolność w ewolucji stadiów*

•    niektóre rysunki dzieci anormalnych, analizowane oddacłmc. tą kompletne. lecz zbadawszy bliżej ciągłość rysunków, stwierdzamy. ze dziecko ogranicza się jedynie do schematów, które - zmieniając aę stopniowo - osiągnęły pewien stopień doskonałości. Tendencja zachowawca dziecka sprzyjała rozwojowi rysunków. Zdarza się, ze dzieci anormalne mają siną pamięć wzrokową i są zdolne do tworzenia rysunków bardzo dobrych. Jednostki te można porównać z dziećmi, które korzystają z wyraźnej przewagi jednej zdolności.

•    u wielu dzieci anormalnych można zauważyć dążenie do całkowitego przekazania myśli lub do pacdiiąwicnia te wszystkimi szczegółami przy-łwojooyduchcmalów. Tendencja ta sprzyja udoskonalaniu pewnych ofcićow;

SI