P1080888

5 Przykłady rysunków technicznych ■ elektrycznych

Na rys. 5.la przedstawiono szkic ręcznej bezbateryjnej latarki elektrycznej, w której prąd do zasilania żarówki uzyskuje się z prądnicy (generatora) małej mocy, napędzanej za pomocą układu napędowego uruchamianego palcami dłoni. Na rys. 5.1 b pokazano schemat elektryczny układu zasilania żarówki przez prądnicę latarki, a na rys. 5.1c — użyte w schemacie symbole graficzne z oznaczeniami literowymi (wg tabl. 21).

Rys. 5.1 Latarka elektryczna bezbateryjna; a) szkic; b) schemat elektryczny; c) symbole graficzne i ich opis w schemacie; cl) oznaczenie literowe żarówki E — wg tabl. 21; c2) symbol żarówki (wg 7-10a); d) symbole przewodów (wg 2-1); c4) oznaczenie literowe prądnicy (generatora) wg tabl. 21; c5) symbol prądnicy (generatora) (wg 5-4a); có) symbol napędu ręcznego (naciskanie i symbol samoczynnego powrotu) (wg l-28c, l-21e)

Na rys. 5.2a przedstawiono szkic ręcznej latarki elektrycznej, w której prąd do zasilania żarówki uzyskuje się z baterii ogniw elektrochemicznych (galwanicznych). W zależności od konstrukcji latarki elektrycznej źródłem energii elektrycznej może być jedno lub kilka ogniw odpowiednio połączonych. Na rys. 5.2b pokazano schemat układu, w którym łącznik służy do zamykania obwodu elektrycznego źródła energii elektrycznej (baterii — w symbolu można pominąć znak plus) z żarówką, gdy ma ona świecić oraz do rozwierania obwodu, gdy żarówka ma nie świecić.

Na rys. 5.3 przedstawiono schemat układu zasilania lampy biurkowej, dla której źródłem zasilania jest sieć elektryczna. Na schemacie gniazdo wtyczkowe (wtykowe) jest miejscem poboru energii elektrycznej. Lampa biurkowa jest odbiornikiem ruchomym i dlatego z gniazdem wtykowym jest łączona giętkim (ruchomym) przewodem (sznurem) zakończonym wtyczką (wtykiem).

Rys. 5.2. Latarka elektryczna bateryjna; a) szkic; b) schemat elektryczny; c) symbole graficzne i ich opis użyte w schemacie; cl) oznaczenie literowe żarówki E — wg tabl. 21; c2) symbol żarówki (wg 7-10a); c3) symbole przewodów (wg 2-1); c4) oznaczenie literowe łącznika S — wg tabl. 21; c5) łącznik wciskowy (wg 6-2, l-22a); c6) oznaczenie literowe baterii G — wg tabl. 21; c7) symbol ogniwa (baterii) elektrochemicznego (wg 5-19a)

Rys. 5.3. Lampa biurkowa: a) szkic; b) schemat elektryczny; c) symbole graficzne użyte w schemacie i ich opis; cl) gniazdo wtykowe (ścienne) i wtyk; c2) symbol przewodu giętkiego (ruchomego) (wg 2-3b); c3) oznaczenie liczby żył przewodu (dwie żyły) (wg 2-2); c4) przejście symbolu przewodu z przedstawienia jednoliniowego na wieloliniowe (wg 2-7); c5) oznaczenie literowe łącznika S — wg tabl. 21; có) symbol łącznika wciskowego (wg 6-2, l-22a), zwiemego, stabilizowanego (wg 6-2); c7) oznaczenie literowe żarówki E — wg tabl. 21; c8) symbol żarówki (wg 7-10a)

Z rys. 5.1,...,5.3 widać, jak pomocne w zrozumieniu działania urządzenia elektromechanicznego jest wyodrębnienie z rysunku technicznego jego części elektrycznej w formie przejrzystego schematu elektrycznego. W schematach wykorzystano dwa różne źródła energii elektrycznej (rys. 5Aa,b). W wielu przypadkach, szczególnie przy rozważaniu układów elektrycznych, jest dogodniej przyjąć jeden symbol źródła energii elektrycznej o znaczeniu ogólnym. Takim symbolem jest prostokąt z umieszczonym wewnątrz napisem: źródło energii elektrycznej (rys. 5.4c). Podobnie symbol prostokąta z napisem odbiornik stanowi nie budzący wątpliwości symbol odbiornika energii elektrycznej.

^a) t>) C) -_

© | |

Rys. 5.4. Symbole źródeł energii elektrycznej: a) prądnica (generator) (wg 5-4a); b) ogniwo elektrochemiczne; bateria ogniw (wg 5-19a); c) źródło energii — symbol ogólny (blokowy);

G — oznaczenie literowe prądnicy (generatora) (tabl. 20)

63