P1100021 (2)

328 Piotr Zbróg: Najczęstsze przykłady naruszania normy Językowej w prasie

szających polską normę nie przynosi natychmiastowych efektów. Biorąc pod uwagę zestawienie wszystkich zauważonych błędów, można je podzielić na:

a)    błędy zewnętrznojęzykowe, wśród których wymienić należy¹:

•    błędy ortograficzne, np.

... i niechcialem jechać (F) - popr. nie chciałem,

Piłkarze ręczni w drodze do Dani (GW) - popr. do Danii,

W środę 14.12 Gustaw Mahler (GW) - popr. w środę,

...a dla mnie była to poprostu przygoda (SE) - popr. po prostu,

Przedszkola i żłobki do zamknięcia (F) - popr. przedszkola;

•    błędy interpunkcyjne

Bo nie przestraszymy się ani Wisły ani Legii (GW) - popr. ani Wisły, ani Legii,

Ten, który leży w grobie nie zaprotestuje (F) popr. Ten, który leży w grobie, nie zaprotestuje,

Zapis daty: 26X2005, 8X1.2005 (SL) - popr. 26 X 2005, 8 XI2005;

b)    błędy wewnętrznojęzykowe, a szczegółowo:

•    błędy fleksyjne, np.:

Elżbieta i Sebastian Podjuk (SE) - popr. Podjukowie,

Później za pierwszego faula wyrzucił z boiska tego piłkarza (M) - popr. pierwszy faul,

Najpierw stwórzmy warunki, a potem karajnty (GW) - popr. karzmy;

•    błędy składniowe, np.:

Po 2,5 łatach dorośliśmy do miesięcznika (F) - popr. po 2,5 roku,

Wiktorek (1,5 L) (F) - popr. 1,5 r.,

Pracują w samorządzie od ponad dziesięć lat (ED) - popr. ponad dziesięć lat,

m^BrnmmBPL 'V- 'mi

msm

329

i komunikacja 17

Skontrolowali ponad 733 osób (SL) - popr. 733 osoby; błędy leksykalne, np.:

Organizował osławione spływy kajakowe, podczas których łowiło się ryby (GW) - tu popr. słynne,

Niemniej jest Europejczykiem (Rz) - popr. niemniej jednak,

Artur tylko na treningi ubiera strój Kolportera (GW)- popr. nakłada,

Likwidacja WSI ma być przeprowadzona w szybkim czasie (F) - popr. w szybkim tempie;

błędy słowotwórcze, np.:

Będzie panowało typowe polskie bałagulstwo (F) - lepiej: bałagan i arstwo^ błędy stylistyczne, np.:

Policja zabiera odnaleziony korpus kobiety, z miejsca, w którym go odnaleziono (F) - lepiej: Policja zabiera korpus kobiety z miejsca, w którym go odnaleziono.

3. Jednak wynotowanie i klasyfikacja błędów nie jest celem samym w sobie. Warto się zastanowić nad tym, co na podstawie owych błędów można powiedzieć o grupie pretendującej do miana bardzo sprawnych językowo użytkowników polszczyzny. Należy też ustalić, co jest przyczyną owych potknięć. Z tego punktu widzenia zauważone błędy można podzielić na dwie zasadnicze grupy:

a.    błędy całkowicie przypadkowe, wynikające z niestaranności oraz pośpiechu;

b.    błędy, których przyczyną jest brak dość szczegółowej wiedzy językowej, a dodatkowo też usankcjonowanie niektórych niepoprawnych rozwiązań przez uzus.

3.1. W pierwszej grupie znajdą się więc wszystkie usterki związane z:

a.    brakiem liter w wyrazach, np. Wystwa (wystawa); Nadchodzi fala zachowań (zachorowań) na świnkę (SL); Frekwencja wrosła (wzrosła) do 20% (ED)\

*«i ksiąg

b.    przestawianiem liter, np. zgodzę (zgodę), wczrjaszym (wczorajszymi (GW); nazdorem (nadzorem), Ewkador (Ekwador);

1

Wymienione w artykule błędy zostały wynotowane z dzienników w okresie od I XI2005 roku do 31 U 2006 roku. Aby tekst uczynić przejrzystszym, nic podałem dat przy każdym przykładzie oraz zastosowałem skróty: liD — Echo Dnia, F - Fakt, GW - Gazeta Wyborcza, M - Metro, SE -Super Ekspres, SL ~ Słowo Ludu, Rz - Rzeczpospolita.