IMsNHy
d — średnica nitu.
Potrzebną długość / nitów z łbem kulistym można dobrać zgodnie z tablicą 1.4.
tablica 1.4. Dobór długości nitów
Długość trzonu / JłmnJ |
/«£«* + /» | |||||||||
I Średnica nilu d fmmj |
_L” |
14 i |
17 |
20 |
l 23 |
261 29 |
35 |
38 | ||
I Wapdknynna korekcyjny * |
1,2 |
■ |
1.1 |
1.1 |
1.1 | |||||
Naddatek długości to na iśworranłe |
K, j 11 |
-11 |
15 |
18 |
21 |
26 |
29 |
32 |
35 |
37 |
zafcufttnfmm) |
j 21 |
ii |
27 |
30 |
33 |
36 |
40 |
43 |
47 |
50 |
Minimalna długość nitu / [mm) |
16 |
IM |
20 |
26 |
30 |
36 |
42 |
50 |
58 |
65 |
Maksymalna długość nłtu l (mm] |
K, | 50 |
62 | |
75 |
90 |
100 |
115 |
130 |
140 |
160 |
120 |
L_____ ... .....— —l |
K„ 60 |
75 | |
95 |
110 |
130 |
140 |
165 |
-JZL |
185 |
195 |
Znormalizowane długości nilów / [mm) |
16 |
18 |
20 |
22 |
24 |
26 |
28 |
30 |
32 |
44 I |
36 |
36 |
40 |
42 |
45 |
48 |
50 |
52 |
55 |
58 | |
60 |
62 |
65 |
68 |
70 |
72 |
75 |
80 |
85 |
90 I | |
I 95 |
100 |
105 |
110 |
115 |
120 |
125 |
130 | |||
i 135 |
140 |
145 |
150 |
155 |
160 |
185 |
170 |
175 | ||
j 160 |
185 |
190 |
Z reguły więc jako górną granicę ogólnej grubości elementów łączonych przy użyciu nita z łbem kulistym, bez stosowania specjalnych zabiegów, przyjmuje się 5d. Przy większych grubościach należy stosować śruby sprężające. Z uwagi na to, że przy stygnięciu nitu po jego zakuciu po-wstąją w trzpieniu znaczne naprężenia rozciągające, nity nie powinny być używane do przenoszenia większych sił rozciągąjących (w kierunku ich długości). Nity, których zakuwanie nie zostało dosyć sprawnie i szybko wykonane, a ukończone było po znacznym ich ostygnięciu (poniżej 5O0°C), nie dociskają należycie wzajemnie łączonych elementów. Takie nity wyszukuje się przy odbiorze konstrukcji stalowej, a w przypadku ich wykrycia wymienia się je.
Oznaczenia nitów na rysunkach należy wykonywać zgodnie z normą PN-64/B-01043. Przykłady oznaczeń zestawiono w tablicy 1.5.
Tablica 1.5.
U> Nazwa |
Rysunek |
Uproszczenie rysunkowe | ||
j |
w przekroju |
w widoku | ||
11 ! Ntt z łbem Kulistym i zakuwką kutetą | ||||
L—i....... — •— .J |
Egs; | |||
i 2 NN rurkowy z odwąanym •barn i odwijaną zakuwka | ||||
U Nil z Ibaro płaskim iMnmkąkubatą |
Podstawy projektowania konstrukcji metalowych
LP__ |
Nazwa |
Rysunek |
Uproszczenie rysunkowo | |||
4 |
Nit z łbem płaskim i zakuwką płaską |
wm | ||||
5 |
Nit z łbem soczewkowym i zakuwką płaską |
7ZZ&ZZ | ||||
6 |
Nity o jednakowych wymiarach w połączeniu |
i |
+ 4- + 4- + A-A |
i | ||
7 |
Symboliczno oznaczenia nitów o niejednakowych wymiarach |
4- 4- 0 4 |
Połączenia za pomocą śrub zwykłych i pasowanych stosuje się w konstrukcjach najczęściej w następujących warunkach:
□ grubość sumaryczna elementów łączonych jest mniejsza lub równa pięciokrotnej średnicy łącznika §§ t < śd),
□ łączy się elementy lane, kłopotliwe przy spawaniu,
□ spawanie jest z pewnych względów utrudnione lub nie dawałoby gwarancji należytego wykonania,
□ łączenie na budowie śrubami jest bardziej efektywne i ekonomiczne,
□ wymagane jest połączenie rozłączne
W budownictwie znąjdąją zastosowanie następujące rodzaje śrub:
• zwykłe śruby o łbach i nakrętkach sześciokątnych (rys.l.l5a) wykonane ze stali niskowęglowej. Śruby te wykonuje się w trzech klasach dokładności, oznaczone symbolami: ni - zgrubna, U -średnio dokładna, I - dokładna, różniące się sposobem obróbki i dokładnością wykonania powierzchni chropowatości trzpienia.
36