166
profilami. Utrzymanie optymalnych warunków pracy palisady wymaga zastosowania właściwego odstępu między profilami, zwanego podziałką t.
Przekrój wylotowy z kanału międzyłopatkowego reprezentowany jest przez wymiar gardła palisady e. Pole przekroju na wylocie z jednego kanału wynosi *•/, gdzie / - wysokość kanału na wylocie z palisady. -W dalszym przepływie strumień nie jest już prowadzony w ściankach kanału, lecz aż do krawędzi wylotowej profilu opływa jego ściankę wypukłą i jednostronnie jest odkryty. Tę część palisady nazywamy skośnym ścięciem lub „trójkątem wylotowym”.
W turbinach reakcyjnych stosuje się na łopatki kierownicze i robocze takie same lub prawie takie same profile (por. rozdział VII). W turbinach akcyjnych profile kierownic różnią się znacznie od profili łopatek wirnikowych (rys. V.7).
W palisadach geometrycznie podobnych, przy jednakowych parametrach aerodynamicznych na wlocie i na wylocie (liczba Reynoldsa Re, liczba Macha Ma, stopień turbulencji T), zachowane jest podobieństwo aerodynamiczne i tym samym straty przepływu są takie same. Celowe jest więc przedstawienie wielkości charakteryzujących geometrię palisady w wartościach odniesionych do jej charakterystycznego wymiaru, za który przyjmuje się zazwyczaj długość cięciwy profilu j. Wielkość ta bywa różnie definiowana, my stosujemy określenie zgodne z rysunkiem V.7.
W tym sensie operujemy wartościami:
I. F*»- — podziałka względna;
2. T~- — odniesiona długość łopatki (smukłość);
s
3. o = — odniesiona grubość krawędzi spływu;
t
— odniesiona szerokość gardła kanału;
5. — — chropowatość względna powierzchni profilu (miara mikro-
geometrii profitu).
Ponadto wprowadza się długość łopatki odniesioną do średnicy średniej stopnia:
6. X
- — jako miarę wachłarzowości palisady.
Dla palisady profili określa się ponadto tak zwany efektywny (lub geomet^ ryczny) kąt wylotowy dla kierownicy i odpowiednio dla wirnika
al# = aresin—, pu = arc sin—. (V.68)
f i h
Korzystając z wymiaru gardła e można obliczyć przekrój wylotowy palisady
A = e-bz,
liczba łopatek (liczba kanałów) w wieńcu
Przyjmując oznaczenia (V.68) znajdujemy efektywny przekrój wylotowy palisady
Ax = ndjjsmzj., Ax = 7id,l,smfl,c, (V.69)
1, 2 — odpowiednio: wieniec kierownicy, wirnikowy.
Z równania (V .o9) korzysta się przy obliczaniu wysokości łopatek. Łącząc (V.69) z równaniem ciągłości (V.34) •-
nd1l1sinat#
m'”t«
lub
nd2l2sinp2c
znajdujemy dla kierownicy i wirnika:
| , m°i« | mvu
1 /i1nd1clgsinau' 2 M27td2",2S.s'łI'/>2«
(V.70)
Oprócz parametrów geometrycznych palisady istotne znaczenie nv.ją parametry aerodynamiczne, zwłaszcza liczba Reynoldsa, liczba Macha otaz stopień turbulencji na wlocie do palisady T0.
Liczbę Reynoldsa odnosi się zazwyczaj umownie do cięciwy profilu oraz oblicza dla parametrów przepływu idealnego na wylocie z palisady
(V.71) | |
Rc2 = |
(V .72) |
V2 |
v = v(p, t) — lepkość kinematyczna gazu.
Liczbę Macha oblicza się najczęściej dla przepływu idealnego na wylocie z wieńca
Ma, = Mael - —, ai |
ai = ą/*P^- |
Ma, = Maw, = «2 |
«2 - >/xPa»2s |
(V.74)