ANALIZA STATYSTYCZNA DANYCH
Aby prawidłowo odczytać wyniki z tabeli, przydatne będzie poniższego zestawienie.
Rangi ujemne • rangi ujemne: na 2 dni przed maturą, rzadziej niż 6 miesięcy przed maturą - średnia ranga = 11,50,
Rangi dodatnie • rangi dodatnie: na 2 dni przed maturą, częściej niż 6 miesięcy przed maturą - średnia ranga = 14,24 („wiązania” ignorujemy - to pary, gdzie wyniki z I i II pomiaru były identyczne).
Teraz, mówiąc w dużym uproszczeniu, sprawdzamy, która z powyższych sytuacji była częstsza, a inaczej, która miała wyższe średnie rangi. Rangi dodatnie (różnice rang dodatnich) uzyskały wyższe wartości średniej niż rangi ujemne. Wnioskujemy stąd, że na 2 dni przed maturą deklarowana częstość uczestniczenia w nabożeństwach była większa niż 6 miesięcy przed maturą.
Czy zależność ta jest istotna statystycznie sprawdzamy w kolejnej tabeli STATYSTYKI TESTU (rys. 8.22). Wyliczony poziom istotności (istotność asymptotyczna dwustronna 0,009) wskazuje, że opisane różnice są istotne statystycznie (p < 0,01).
Statystyki testu*
pomiar_2 -pomiaM | |
Z Istotność asymptotyczna (dwustronna) |
-2,607* .009 |
a. Na bazie ujemnych rang.
b- Test znaków rangowanych WHcaxona
Rys. 8.22. Statystyki testu W Wilcoxona podane w wartościach statystyki Z.
W tabeli STATYSTYKI TESTU mamy tylko dwie wartości: poziom istotności oraz wartość statystyki Z. W teście Wilcoxona możemy raportować albo wartość statystyki Z, albo statystyki W, która stanowi mniejszą z dwóch sum rang (albo suma rang różnic dodatnich, albo suma rang różnic ujemnych), umieszczona w tabeli na rys. 8.21. W powyższym przykładzie suma rang ujemnych jest niższa niż suma rang dodatnich. Wartość statystyki W stanowi więc suma rang ujemnych, zatem W - 80,5. Wynik testu: Z = 2,61; p < 0,01, ewentualnie: W = 80,50; p < 0,01
Przykładowy sposób opisu wyników w raporcie empirycznym
Deklarowana częstość uczestniczenia w nabożeństwach na 2 dni przed maturą była wyższa = 14,24) niż 6 miesięcy przed maturą (M^ga == 11,60) . Ana
liza testem znaków rangowych Wilcoxona wykazała, że różnica ta jest istotna statystycznie Z = 2,61; p < 0,01.
| Gdyby zmienna zależna była mierzona na skali ilościowej, to w opisie wyników moglibyśmy wykorzystać średnią i odchylenie standardowe. Zamiast średniej rang można też podać wartości median w obu grupach.
Bibliografia
American Psychological Association. (2001). Publication manuał of the American Psychological Asso-ciatwn (wyd. 5). Washington, DC.
Brzeziński, J. (1996). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cohen, J. (1992). A power primer. Psychological BuUetin, 112.155-159.
Ferguson, G. A. i Takane, Y. (1999). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogia. Warszawa: Wy. dawnictwo Naukowe PWN.
Kinnear. P, R., Gray, C. D. (2004). SPSS 12 madę simple. New York: Psychology Press. Shaughnessy,).Zechmeister, E. B. i Zechmeister, J. S. (2002). Metody badawcze w psychologu. Gdańsk: GWP.