page0362

358

§ 56. Sposoby rozmnażania się życia na ziemi.

Utrwalenie gatunków byłoby niemożliwe, gdyby osobniki nie posiadały możności wydawania potomstwa, dziedziczącego cechy gatunkowe swych rodziców. To wydawanie potomstwa odbywa się w rozmaity sposób, ale mimo to co do wszystkich tych sposobów możemy przyjąć nazwę ogólną rozrodu, który scholastycy określali dobrze jako' wyprowadzenie żywej istoty z żywej o podobnej naturze (productio viventis ex vivente in similitudinem naturae). Definicya powyższa odnosi się w pierwszym rzędzie do rozrodu płciowego, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby jej nie można było rozciągnąć i na te wypadki, w których jestestwo żywe powstaje przez prosty podział komórki macierzystej na dwie potomne, przez pączkowanie itd., gdyż i w tych razach istnieje wyprowadzenie żywej istoty z żywej o podobnej naturze. Musimy pozostawić fizyologii i biologii .przedstawienie szczegółowe sposobów rozmnażania się jestestw żywych jako tez rozstrząsanie problemów, z tym faktem się łączących; dla nas wystarczy przedstawić szkicowo sposoby rozmnażania się jestestw żywych.

Najogólniej rzecz biorąc, istnieją tylko dwa sposoby rozmnażania się jestestw żywych, a to A) bezpłciowe, B) płciowe.

A) Przy rozmnażaniu się bezpłciowem możemy wyróżnić rozmnażanie się przez a) wzrost tkanek już uformowanych, b) przez podział osobnika macierzystego.

a)    Podział przez wzrost ma swe zastosowanie przeważnie w świecie roślinnem. Tak n. p. z gałązki wierzby, w mokrym piasku zasadzonej, wykształca się z czasem osobnik gatunkowo zupełnie wykończony. Podobny sposób można zastosować co do Begonii, która może się wykształcić całkowicie z kawałka liścia, przyczem tak u wierzby jak i Begonii wzrost odbywa się w ten sposób, że części, które przedtem łączyły się z organizmem rodzicielskim, wytwarzają korzeń, a części wolne dają pędy i liście, co wskazuje, że roślina macierzysta posiada układ spolaryzowany, biegunowy, objawiający się nie tylko w całej roślinie, lecz i w każdej jej części.

b)    Rozmnażanie się przez podział osobnika macierzystego na równe lub nierówne dwa osobniki potomne napotykamy prawie wyłącznie w świecie ustrojów, posiadających stopień

http://rcin.org.pl