P1170452

184 Wadato Florek

Frcąuent changes of rw<£chmnneU. formaiion ind cutling off lho oxbows rasuUed m U>« destruction ofthc majorityo? oTOt i Un^aMbrma on flood plain arva. TKis was prciumtdly accompanicdby high lcvel of ground waters and frvquent flooding events cotuUUonedby climauc changeą. The progressive humidif\caiion of climale kn thai period ka evidencedby abundani palynologic data The apogee ofhumtd period tell kn 2SOO 2000 yearsB. P. Intht same period on the d«rpreaion nrea on Ihe Iow lerrace. water appeared again afler in interval lastmg from ihe Ule Pre-Boreal. Afler s pause covcnng Ihe Atlantic and Sub-Borcal penods. w a ter anlered alao Ihe basms of Modlą and Gardno Lakea, and the ] greater part of the Gardno Ł-ebsko Lowland underwent paludification. The abov« developmcnts were accompamcd by man'i growing activIty.    . \

In Chat period man settled ralher on valley slopes drained by smali Iłowa (Glaina, Gnilna, Kwacza. SkoUwa). where Hydrogeologie conditions favoured the appearance of sprtngs, whereas valley bottoma formed Hy extraglacial waters (witH far greater walet diacharge than today) presumedly madę fairly wet fertile meadow areas, big enough for the estenumd kind of livestocłc Hred Hy the Lusatkan communlties. It is also stgniftcanl that the po pula ta on groups of Lusatian culture lived m o pen settleme nts, so they did not think it necessar> to make use of river meanders and marshes for defense.

Pirat studies of heavy minera ls composklion of fluvial deposits show Ihal in tHe early Sub-AUanuc period came an intensive delivery of fresh, u n trans formed Hy l\uvki\ procesaes minerał materia! tnto the Słupia rtver channel. It is difficult to aay yet whether ihis was due intensive form and depos»t-creative activity of the river resulting from the clunate s humidiflcauon. or the agrarian ativities of Lusatian population groups.

Adres autora Or WACŁAW FLOREK. Zakład Geografii WSP. Arciszewskiego 22b, 76-200 Słupek

Zbigniew Bukowski

SZLAKI HANDLOWE Z POŁUDNIA NA POMORZE W MŁODSZEJ EPOCE BRĄZU l WE WCZESNEJ EPOCE

ŻELAZA

Wstęp. Poniższe opracowanie ma na celu podjęcie próby określenia miejsca Pomorza w kontekście dalekosiężnych kontaktów z terenami naddunajskimi oraz wschodnioalpejskirni w młodszych fazach epoki brązu i we wczesnej epoce żelaza¹. Tematycznie jest ono jednak ograniczone do dwu zagadnień. W części pierwszej przedstawiam w krótkim zarysie najważniejsze, w przypadku Pomorza, opracowania kartograficzne, prezentujące kierunki oraz przebieg hipotetycznych szlaków. W części drugiej podejmuję próbę ustosunkowania się do kwestii, czy istotnie mamy prawo przyjmować dotychczasowe propozycje, włączające bezpośrednio ten obszar w obręb dalekosiężnych kontaktów handlowych z obszarem dunąjsko-alpejskim, czy też dla terenu Pomorza przyjąć należy inny charakter tego typu powiązań wymiennych oraz towarzyszących im oddziaływań kulturowych.

Jednym ze szczegółowych celów niniejszego opracowania jest również poddanie krytyce tezy o wielkiej roli.bursztynu w tej wymianie. Nawiązuję tu do podobnych zastrzeżeń krytycznych, jakie J. Jensen (1965, s. 43 nnj wysunął w stosunku do panującego w literaturze przeświadczenia o wielkiej roli bursztynu z Jut landu w ciągu całej epoki brązu 0— VI okres) w kontaktach dalekosiężnych z dorzeczem Dunąju, ograniczonej faktycznie tylko do faz wczesnych (1 II). Drugą kwestią, którą poddaję tu pod dyskusję jest to, czy zespół Gorszewice-Komorowo

' Poniższe opracowanie, powstało w ramach tematu realizowanego w centralnym problemie CPBP06.07. poświęconego problematyce oddziaływań kręgu wschodniohalszta-ckiegona obszar kultury łużyckiej w okresie halsztackim. Niniejszy tekst został opracowany specjalnie na sympozjum w Słupsku.