Przykład. / badań ni. poziomu wiedzy / matematyki uczniów III klas szkól gimnazjalnych uzyskano 240 indywidualnych wyników, które uszeregowano w kolejności od najmniejszego 18 pkt do największego 92 pkt. Uzyskano w ten sposób szereg, kłóiy z uwagi na dużą liczbę obserwacji wymaga skonstruowania szeregu rozdzielczego, co ilustruje tabela 12.
I nbeto 12. Wyniki badań / matematyki testem wiadnmoici uczniów klas III gimnazjum
(« pkt)
Wynik lotu w pkt |
Liczba badanych |
Wynik testu w pkt |
Liczba badanych |
18 |
2 |
56 |
21 |
20 |
3 |
58 |
19 |
21 |
5 |
61 |
16 |
25 |
8 |
64 |
14 |
29 |
11 |
69 |
13 |
34 |
14 |
74 |
11 |
38 |
17 |
80 |
10 |
44 |
20 |
85 |
5 |
49 |
22 |
S8 |
3 |
55 |
24 |
92 |
2 |
Ze względu na dużą liczbę badanych jednostek, niewiele można powiedzieć strukturze odpowiedzi uczniów w badaniach testowych. Kierując się zamieszczonymi uprzednio wskazówkami, skonstruowano szereg rozdzielczy. Wielkość przedziału uzależniona jest od ilości przyjętych przez badacza klas. W badanym przykładzie przyjęto r 10 klas, co oznacza, że szerokość przedziału wyniesie:
10
10
Tabela 13 ilustruje przykład szeregu rozdzielczego o 10 klasnęli i przedziale klasowym wynoszącym S pkt. opierając się na danych zawartych w tabeli 14.
Tabela 13. Szereg rozdzielczy
Wyniki lestu |
Liczba badanych |
18-25 |
10 |
26 - 33 |
19 |
34 -41 |
31 |
42 - 49 |
42 |
50 - 57 |
45 |
58-65 |
49 |
66 - 73 |
24 |
74-81 |
10 |
82 - 89 |
8 |
90 - 97 |
2 |
Przedstawienie danych w postaci rozkładu szeregu jest pierwszym krokiem do przeprowadzenia analizy, gdyż zawarte w mm informacje uniemożliwiają dokonanie oceny struktury' udzielonych odpowiedzi. Aby dokonać oceny tych odpowiedzi, należy wyniki te zamienić na takie miary, które dają się zinterpretować. Sam rozkład częstotliwości występowania badanego zjawiska, nie ma istotniejszego znaczenia, gdyż nic daje się porównać z innymi rozkładami czy badaniami prowadzonymi na innych zbiorowościach. Nic można dokonać oceny, stwierdzając, iż bardzo dużo, bo 20 uczniów uzyskało maksymalną liczbę pkt z testu z matematyki, bez stwierdzenia, do jakiej zbiorowości ta liczba jest odniesiona: czy do wszystkich uczniów w klasie, w szkole, w gminie czy w stosunku do wszystkich uczniów w województwie. Aby dokonać oceny lub porównania, należy przekształcić częstotliwości występowania danego zjawiska podaną w liczbach bezwzględnych, na częstotliwość wyrażoną w liczbach względnych porównywalnych, czyli w procentach. Wartość te otrzymamy mnożąc częstotliwość występowania danego zjawiska (grupy) przez 100 i dzieląc przez ogólną liczbę odpowiedzi. W podanym przykładzie N 240 wg wzoru:
Procent (%) =
n x 100 A’ ‘
Rozkład procentowy danych zawartych w tabeli 13 ilustruje tabela 14.
Dane zawarte w tabeli 14 wskazują, ze 57,5% badanych uczniów uzyskało 50 i więcej pkt z testu na 100 możliwych do uzyskania. Wielkości wyrażone w procentach pozwalają na dokonanie ich oceny jak i porównanie rozkładów wartości zmiennych z. własnych badań, z rozkładem wartości danych uzyskanych w badaniach przeprowadzonych na innych zbiorowościach w innych szkołach czy grupach, i to niezależnie od liczebności badanych zbiorowości. Przekształcenie wartości bezwzględnych w wartości względne (procenty lub proporcje) sprawia, że porównania między różnymi populacjami jak i dokonanie oceny danego zjawiska stają się bardziej uzasadnione.
Tabela 14. Wyniki badań testem wiadomości uczniów (wartości bezwzględne i względne)
Wyniki testu |
Liczba badanych |
Procent (%) |
IS-25 |
10 |
4.2 |
26-33 |
19 |
7.9 |
34-41 |
31 |
12.9 |
42-49 |
42 |
17.5 |
50 - 57 |
45 |
IS.S |
58 65 |
49 |
20.4 |
66-73 |
24 |
10,0 |
74-81 |
10 |
4.2 |
82 - 89 |
8 |
3.3 |
90 - 97 |
2 |
0.8 |
X |
240 |
100.0 |
269