24
puszczalniku przez wymieszanie roztworu pręcikiem szklanym, uzupełnić odmierzonym rozpuszczalnikiem i ponownie wymieszać.
4. Sprawdzić areometrem gęstość sporządzonego roztworu: pr = ... g/cm3.
Sporządzanie roztworu przez rozcieńczenie
1. Przygotować naczynie (zlewkę), w którym zostanie sporządzony roztwór. Na zlewce należy zamieścić podstawowe informacje dotyczące roztworu.
2. Odmierzyć obliczoną objętość roztworu stężonego (P,) za pomocą odpowiednich cylindrów (V) i pipety (V):
Vl = ... cm3 V. = V + V = ... cm3.
1 C p
3. Odmierzyć obliczoną objętość rozpuszczalnika (lub roztworu mniej stężonego) V2 za pomocą odpowiednich cylindrów (V) i pipety (Vp):
V2 = ... cm3 V = V + V = ... cm3.
2 c p
4. Odmierzone roztwory V, i V2 wymieszać w przygotowanej zlewce.
5. Sprawdzić areometrem gęstość sporządzonego roztworu: pr = ... g/cm3.
Szkło i sprzęt laboratoryjny: waga techniczna, waga analityczna, naczynko wagowe, kolba miarowa o pojemności 100, 200 lub 250 cm3, pipety Mohra o pojemności 5, 10 lub 25 cm3, lejek szklany, pręcik szklany, zakraplacz.
Sporządzanie roztworu przez rozpuszczenie substancji w rozpuszczalniku
1. Przygotować kolbę miarową o odpowiedniej pojemności, w której zostanie sporządzony roztwór. Na kolbie należy zamieścić podstawowe informacje dotyczące roztworu: wzór związku, stężenie molowe teoretyczne i faktor (lub stężenie molowe rzeczywiste), datę sporządzenia roztworu.
2. Obliczoną masę substancji ms należy odważyć w naczynku wagowym, na wadze analitycznej, z dokładnością 0,0001 g. W pierwszej kolejności należy wyznaczyć orientacyjną masę naczynka na wadze technicznej. Na zważonym szkiełku zegarkowym, którego masa wynosi mn, odważyć substancję potrzebną do sporządzenia roztworu, najpierw na wadze technicznej, a potem na wadze analitycznej.
Wyniki ważenia:
I. waga techniczna:
m = ... g.
II. waga analityczna:
m = ... g.
Uwaga: przed odważeniem substancji na wadze technicznej w obliczeniach należy uwzględnić masę naczynka wyznaczoną na wadze analitycznej oraz masę substancji (teoretyczną) obliczoną dla sporządzanego roztworu:
III. waga techniczna:
m = ... a.
IV. waga analityczna:
m = ... g.
Wykonując przedstawioną serię pomiarów popełnia się wiele drobnych błędów, mających wpływ na ostateczny wynik ważenia. Oznacza to, że masa substancji wyznaczona praktycznie (masa substancji rzeczywista) różni się od masy substancji teoretycznej, co w konsekwencji wpływa na wartość stężenia sporządzanego roztworu. Dlatego należy obliczyć rzeczywistą masę substancji, a na tej podstawie faktor/oraz rzeczywiste stężenie roztworu.
3. Wyznaczenie faktora/oraz rzeczywistego stężenie roztworu C :
m = m — m = ... 2.
s,rz n + x n
Faktor jest wielkością bezwymiarową, równą w przybliżeniu 1, ale powinien zawierać się w przedziale 0,8500 </< 1,1500. Jeżeli/< I, wówczas substancja została odważona z niedomiarem, natomiast jeżeli/> 1, to substancja została odważona z pewnym nadmiarem. Faktor/uwzględnia się przy obliczaniu rzeczywistego stężenia roztworu:
Cm.rz~Cmj '/= — mol/dm3.
4. Odważoną substancję w naczynku wagowym przenieść ilościowo do kolby miarowej, opłukując naczynko rozpuszczalnikiem, w celu usunięcia resztek kryształów substancji z jego powierzchni. Rozpuścić substancję w rozpuszczalniku przez wymieszanie roztworu w kolbie, następnie uzupełnić roztwór rozpuszczalnikiem do kreski na szyjce kolby i ponownie wymieszać.