Re exposure of DSC03408

didrachma	moneta rzymsko-kampahska bita w 111 w. p.n.e.,0**. Uiści 2 drachm i wadze 7,9 g srebra.
dioecesis	jednostka podziału terytorialnego Imperium w pro*, dzona przez Dioklecjana. Diecezja obejmowała kilka kilkanaście prowincji.
diea fasti	dni nadąjące sic do pełnienia funkcji urzędowych, w od. różnieniu od dies nefasti.
divide et impeni diYUH	.dziel i rząd*" Zasada polityki rzymskiej. JboskT. Przydomek nadawany dobrym cesarzom po id deiflkacji. zwykle po śmierci.
dominium «iurr Quiritium dominu* ac deus	pełne prawo własności, przysługujące obywatelom rzyn. skim. .pan i bóg". Tytuł używany czasem przez Domicjtsi i Aureliana.
duoviri	dwąj nąjwytsi urzędnicy w kolonii lub municypiom,ich władza była wzorowana na rzymskim konsulacie.
duz eąuitum	dowódca jazdy, armii rezerwowej z konnicy, którą otworzył Galienus.
rdictum	rozporządzenie pretorów uzupełniąjące w okresie republiki prawo XII tablic. W okresie cesarstwa edykt to jedna z form legislacji cesarskiej.
apistulae	listy, w sensie prawnym listy wychodzące z kancelarii cesarskięj określanej mianem ab epistulis.
eąuites	warstwa społeczna, która uformowała się na przełazie III/II w. p n.e. Ekwici byli znaczną siłą ekononriano--społeczną w okresie schyłku republiki, prawnie wyodrębnioną, Pełne znaczenie polityczne uzyskali dopiera od reformy Augusta stając się ordo equester.
ergutulum	pomieszczenie dla niewolników na wsi, mąjące niemal więzienny charakter.
factio	CLmn. factiones), w okresie republiki ugrupowanie polityczne skupione wokół potężnego rodu (zwykle patiy-Cjuazowakiegol. W okresie późnego cesarstwa we wschodniej jego części fakcje to potężne .stronnictwa" cyrkowa np. Błękitnych i Zielonych, które wywierały easadniof wpływ na wydarzenia polityczne.
fhmlłta	rodzina rzymska, obejmująca nie tylko właściwą rodzą*, ale także całe gospodarstwo domowe wraz z niewolnikami. Pater familias był jej zwierzchnikiem. W okres*

fasces

fasti connulares fetialee

(lumen

foedu8

gens

gladiator

haruspices

homo novus honestiorea

honor, honos

schyłku republiki i cesarstwa mianem familia określa* no niewolników stanowiących własność jednego pana.

pąki rózg niesione przez liktorów przed urzędnikami cum imperia. Poza granicami Urbs zatykano w fotce* to pory, oznaką pełni władzy wojskowej.

urzędowy wykaz konsulów, prowadzony od początków republiki do końca cesarstwa (541 r.i

stare kolegium kapłańskie, wypełniające skomplikowane ryty, związane z zawarciem przymierza i wypowiedzeniem wojny.

kapłan określonego bóstwa. Pierwotnie było piętnastu flaminów: trzech moiorea i dwunastu minom. W okresie cesarstwa godność flamen (ewentualnie flaminiea) nosili kapłani (kapłanki) kultu cesarskiego.

(l.mn. foedera). przymierze zawarte uroczyście między Rzymem i innym państwem. W miarą podbojów rzymskich zasady foedu* rozszerzały się i modyfikowały. Fae-dcrati to ludy sprzymierzone z państwem rzymskim.

(l.mn. gentes), 1) ród rzymski, wywodzący sią od jednego przodka i noszący wspólne imię rodowe (nomen gentile), np. Fabius. Comelius, Claudius; 2) określenie plemienia, np. gens Francorum.

zawodnik zobowiązany do walki na arenie ze swym rywalem lub z dzikimi zwierzętami. Nazwa pochodzi od gladius (miecz).

kolegium powołane do prowadzenia i interpretacji wróżb z wnętrzności składanych w ofierze zwierząt {haruspi-cina), szczególnie z wątroby. Początkowo haruspiknmi byli tylko Etruskowie, później takie Rzymianie wywodzący się ze stanu ekwitów.

.człowiek nowy", osoba, która pierwsza w swej rodzinie osiągnęła nąjwylsze godności urzędnicze, zwłaszcza konsulat.

.lepsza" część społeczeństwa. Podział na honestiorea i hu-miliona wprowadzono w II w. n.e. Do grupy uprzywilejowaną) należał! senatorowie, ekwid, dekurionowie i wojskowi weterani. W razie konfliktu z prawem groziły im znacznie łagodniejsze kary niż .gorszym” humiliores.

(l.mn. honona), godność, zaszczyt. Za honor uwalano sprawowanie urzędów państwowych, które w okresie republiki było bezpłatne, stąd określenie cursus honorum.