tribunus plebis
tribus
tributum
trłumphus
Urba
TeotigaJ
tribunus militum laticlauus (z szerokim rąbkiem purpury na tunice) przez młodego przedstawicieli stanu senatorskiego, dla ekwity zaś ranga tribuniu militum angusticlauus (z wąskim rąbkiem purpury.) stanowiła jedną z trzech obowiązkowych fUnkcji oficerskich.
nąjwaźniejszy urzędnik plebąjski, powołany w początkach republiki do obrony plebąjuszy przed patryęjuiu-mi. Trybunowie ludu (w III w. p.n.e. było ich 10) stali się następnie urzędnikami mąjącymi szersze kompetentne. Mieli prawo inicjatywy ustawodawczej i prawo weta (intercrssio) wobec postanowień innych urzędników. Byli saerosa nrti, nietykalni osobiście. Urząd ten przestał istnieć w okresie cesarstwa, a kompetencje kolegium trybunów przejął cesarz (tribunicia potestas).
jednostka podziału administracyjno-terytorialnego rzymskiej cieitas. Pierwotnie istniały tylko cztery tribus ur■ banae, miasta Rzymu. W miarę rozszerzania się państwa rzymskiego w Italii tworzono nowe tribus rustiau (wiejskie), ich liczba w 241 r. p.n.e. wynosiła 31, łącznie było 35 tribus. W okresie cesarstwa miasto prowincjonalne, które uzyskało prawo obywatelstwa rzymskiego, było zapisywane do jednej z 35 tribus. Przynależność do tej jednostki była dla każdego obywatela rzymskiego obowiązkowa i dziedziczna.
podatek bezpośredni płacony pierwotnie także przez obywateli rzymskich. Od 167 r. p.n.e. mieszkańcy Italii byli zwolnieni od płacenia tributum, który obciążał przede wszystkim ludność prowincji.
nąjbardziej uroczysta forma uczczenia zwycięskiego wodza, przyznawana przez senat. W czasie triumfu wódz na czele doborowych oddziałów odbywał uroczysty wjazd do Rzymu przez via Sacra na Kapitol, gdzie składano ofiary Jowiszowi Nąjlepszemu i Największemu. W pochodzie triumfalnym prezentowano jeńców i łupy. W okresie cesarstwa prawo do triumfii miał tylko cesarz.
miasto Rzym. zarządzane w okresie cesarstwa przez praefectus urbi.
określenie opłaty za dzierżawienie państwowej ziemi iager publicus), podatek, dochód państwowy.
ver sacrum
vemae
vexillationes
vicarius (vicea agens
praefectorum
practorio)
vicesima hcreditatum
vilica
vilicus
villa
virgines Vestales
virtus
vivarium
lwięta wiosna”, uroczyste poświęcenie jednego pokolenia mężczyzn i narodzonych w tym okresie zwierząt domowych boga Marsowi, czasem Jowiszowi.
niewolnicy urodzeni i wychowani w domu pana.
w okresie pryncypata wydzielone części legionów, odsyłane wraz ze swym znakiem uexiltum na teren toczącej się wojny. Przed reformą Galiena tworzyły namiastkę armii rezerwowej.
od czasów Dioklecjana zarządca diecezji. podlegał aa praęfectus praetorio.
pięcioprocentowy podatek od spadku, a od czasów Ka-rakałli dziesięcioprocentowy, czyli decuma kenditatum.
niewolnica zarządząjąca gospodarstwem, zwykle konkubina niewolnika-zarządcy.
niewolnik zarządzający jedną viUa, podlegali mu wszyscy pracujący na jęj terenie niewolnicy.
nastawiona na gospodarkę tynkową średniej wielkości posiadłość, w którą} pracowali głównie niewolnicy.
Westalki, dziewice w liczbie sześciu, które strzegły świętego ognia Westy. Miały one wiele przywilejów, nąj-starsza rangą była wśród nich uirgo mtudma.
męstwo, dzielność (męska), cnota; póiniąj personifiko-wana jako bóstwo (tempium Honoris ęi Yirtutis).
ogrodzone miejsce, w którym trzymano dzikie zwierzęta, przeznaczone do polowań z udziałem przedstawicieli arystokracji.