Rozdział 9 Udział pielęgniarki w usprawnianiu pacjenta9

Inne rady:

•    w razie zachorowania i przebywania w szpitalu nie pozwól nigdy wprowadzać do urostomii papki barytowej,

•    można wstrzykiwać barwnik celem badania moczowodów i nerek przez miękki cewnik; podawanie barwnika musi być bardzo wolne, bowiem .szybkie podanie powoduje wzrost ciśnienia w moczowodach i nerkach.

Odżywianie

Pacjenci z przetoką moczową powinni przyjmować dużo płynów — ok. 2 1 na dobę, jeżeli nie ma przeciwwskazań ze strony innych układów, głównie układu krążenia. Po wyłonieniu przetoki moczowej pacjenci mogą utrzymywać dietę sprzed okresu wyłonienia stomii. Nie ma specjalnych zaleceń co do stosowania diety. Włączenie do jadłospisu niektórych produktów, takich jak szparagi, spowoduje bardzo brzydki zapach moczu. Zabarwienie moczu na czerwono może pojawić się po spożyciu czerwonych buraków. Kolor i zapach moczu zmieniają się po przyjęciu niektórych leków, np. po spożyciu witaminy B lub C.

W przypadku wszczepienia moczowodów do jelita grubego pacjent oddaje mocz razem ze stolcem. Konsystencja stolca jest luźna. Nie jest to objaw patologiczny. W sytuacji gdy u pacjenta wystąpi biegunka, ważne jest, aby pacjent umiał ocenić ilość i jakość stolca i odpowiedzieć, na ile zmieniła się konsystencja wydalanego kału. U pacjentów z tego rodzaju przetoką wskazane jest żywienie opisane w pielęgnowaniu pacjenta z kolostomią.

W celu zniwelowania zapachu moczu można do woreczka wprowadzić kilka kropli (3-5) soku z cytryny lub kilka kropli owocowego octu. Stosowane mogą być specjalne dezodoranty do pojemników na mocz pochłaniające nieprzyjemny zapach.

Pacjenci nigdy nic powinni przyjmować leków przeciwbólowych ani przeczyszczających. Leki przeciwbólowe maskują poważne objawy, a przeczyszczające powodować mogą odwodnienie organizmu. Powinni również dbać o równowagę elektrolitów, wzbogacając dietę w sok żurawinowy, bogaty w witaminę C, i potas.

Stosowanie sprzętu

Wiele firm produkuje różny sprzęt urostomijny. Dobór sprzętu stosowanego w pielęgnacji urostomii zależy od kilku czynników:

•    sytuacji finansowej pacjenta,

•    stanu skóry i jej wrażliwości,

•    rodzaju przetoki,

•    umiejscowienia przetoki,

•    wieku i aktywności pacjenta,

•    jakości sprzętu,

•    a przede wszystkim od tego, czy systemy urostomijne zapewnią pacjentowi bezpieczeństwo, nie przepaszczają zapachów, dają poczucie komfortu.

Sprzęt urostomijny jest dwojakiego rodzaju —jednoczęściowy i dwuczęściowy. Sprzęt jednoczęściowy składa się z woreczka wyposażonego w płytkę z klejem. Woreczek jest miękki i pozwala okleić nawet trudne stornie i prostym ruchem przykleja się do skóry. Jednoczęściowy woreczek należy zmieniać codziennie. Sprzęt dwuczęściowy składa się z płytki wyposażonej w grubszą warstwę kleju.

co czyni płytkę mocniejszą, oraz pierścień, na który wpina się woreczek. Zestaw można zmieniać co kilka dni, a woreczek można zmieniać codziennie.

Przy doborze sprzętu ważne jest, z jakiego materiału jest on wykonany, czy zapewnia higienę skóry i odzieży, nie powoduje podrażnień skóry, umożliwia oddychanie skóme. Wskazane jest stosowanie woreczków z zaworem spustowym do stałego przyjmowania moczu oraz pojemników z zabezpieczeniem (zaworem, przeponą) przed odpływem wstecznym uniemożliwiającym cofanie się moczu do przetoki. Taki system zmniejsza ryzyko infekcji moczowej i zapobiega podrażnieniom skóry. Na noc woreczek urostomijny można podłączyć do pojemnika tzw. nocnego systemu zbierania moczu z zaworem zwrotnym i wylotowym, ze zmienną długością drenu. Pojemniki urostomijne mają przylepiec fluidalny, chroniący przed przenikaniem moczu. Woreczki mają różną średnicę otworu stomijnego. Sprzęt ten jest prosty w użyciu i bezpieczny.

Do pielęgnacji skóry i uszczelniania pojemnika stosuje się pasty gojąco-uszczcl-niające oraz płytki stomijne przeciwalergiczne.

Wspieranie pacjenta

Pielęgniarka we współpracy z pacjentem i jego najbliższymi dąży' do uzyskania akceptacji stomii przez pacjenta, wpływając na jego sferę poznawczą, motywacyjną i emocjonalną.

Wyposaża pacjenta i jego rodzinę w wiedzę z zakresu funkcjonowania stomii, powikłań stomii i pielęgnacji stomii. Pielęgniarka dysponuje pomocami dydaktycznymi, broszurami, poradnikami, algorytmami określonych czynności pielęgnacyjnych. Uczy pacjenta korzystania z nich, co ułatwia przyspieszenie procesu usamodzielniania pacjenta w zakresie pielęgnacji przetoki moczow^rej.

Pacjent z przetoką moczową, ze względu na inne miejsce wydalania moczu, staje przed sytuacją wymagającą uwzględnienia w swoim codziennym życiu nowych czynności. W pierwszej chwili budzą one przerażenie, niepokój, a czasami wstręt. Do momentu wyłonienia przetoki moczowej wydalanie moczu było sygnalizowane przez organizm, a czynność wydalenia moczu była prosta, zwyczajna i intymna. Pacjent znajduje się w sytuacji trudnej, stresowej i może przejawiać różne postawy i zachowania, nic zawsze korzystne dla akceptacji stomii i procesu rehabilitacji.

Na akceptację stomii i wzbudzenie aktywności do radzenia sobie z nową sytuacją mają wpływ czynniki, takie jak: atmosfera zespołu terapeutycznego, postawa pielęgniarki, troska rodziny i nieformalne grupy wsparcia. Pacjent bacznie obserwuje gesty, mimikę pielęgniarki, doszukując się potwierdzenia bądź zaprzeczenia swoich obaw dotyczących choroby i stomii. Pielęgniarka, która ma profesjonalne umiejętności, która zna sytuację pacjenta i jego wątpliwości, umie stworzyć warunki do współpracy z pacjentem, motywować go do zaakceptowania siebie w nowej sytuacji, a w tym do zaakceptowania przetoki moczowej. Pielęgniarce przypada też rola wspierania rodziny pacjenta, a także określenia roli i zadań na rzecz współdziałania z pacjentem. Na proces przystosowania się pacjenta do nowej sytuacji mają wpływ nieformalne i formalne grupy wsparcia tworzone przez pacjentów z urostomią czy też kolostomią.

Pielęgniarka powinna zapoznać się z „Kartą praw pacjenta ze stornią” i przekazywać pacjentom informacje w niej zawarte lub, jeśli uzna za potrzebne, zalecić im jej dokładne przeczytanie.

703