s 84

ch₃cooh + h₂o ch₃coo~ + h₃o⁺

_ [H₃ Q^ł] • [CH₃ C00~] ^dys [CH₃COOH]

Wartość liczbowa stałej dysocjacji jest wielkością charakterystyczną dla danego elektrolitu, zależną od temperatury, natomiast nieznacznie tylko zależną od stężenia początkowego roztworu. Przyjmuje się, że elektrolity słabe to te, dla których stała dysocjacji jest rzędu i O"⁴, elektrolity średniej mocy K_dys > 10"⁴, natomiast elektrolity mocne mają wartość Kj_;1» 1.

Związek pomiędzy stałą dysocjacji, stopniem dysocjacji a i stężeniem początkowym c określa zależność zwana prawem rozcieńczeń Ostwalda:

I

Dla słabych elektrolitów, gdy a nie przekracza kilku procent, mianownik jest bliski jedności (1 -a = 1) i stąd:    .

—• Kj_ys = c • a²

a po przekształceniu:

<x = Vk7^

Elektrolity mocne	Kdłs» 1	Reakcje dysocjacji
wodorotlenek sodu		NaOH >Na^ł i OH“
chlorek sodu		NaCI ^H2° >Na* łCI~
siarczan sodu		Na2S04 ■ .n?^0 >2Na* +SOj"
kwas chlorowodorowy		hci + h2o-> h3o* + cr
kwas nadchlorowy		HCIOj + HjO-> H3O^ł + CIO«-
kwas siarkowy	a	H2SO4 + H2O-> H30* + HSO4-
Elektrolity słabe i średnie	K«ys
amoniak	1,7x10-® *	NH3.aq + H2O === NH4‘ + OH-
metyloamina	4,4 x10^-4 -	ch3nh2 + h2o == CH3NH3* + OH-
kwas octowy	1,75 x10'^5 o	ch3cooh + h2o *== H30* + CH3COO"
kwas fluorowodorowy	6,8x10"* a	HF + H2O == h3o‘ + f
kwas fosforowy	7,5x10^-3 Ć 6,3x10-® 4,8x10’^13	H3P04 + H20 =*= H3O^ł + H2PO4-H2PO4- + H20 = H30* + HP04^2" HP04^2- + H20 = H3O* + PO4^3-

Tabela 10.2

Przykłady elektrolitów oraz reakcje ich dysocjacji —

A oto przykład obliczenia ilustrującego tę zależność.

Obliczyć stopień dysocjacji i pH roztworu kwasu octowego o stężeniu 0,1 M przyjmując wartość stałej dysocjacji K_Jys= 1,75 ■ 10~⁵.