S5001351 (2)

Z wyskakiwaniem w powietrze wiąże się konieczność nauczenia się, jak upadać — omówimy to nieco później (zob. str. 63—65)

„Dziwne kroki”. Dobrze rozwijające się dzieci lubią wynajdywać nowe, dziwne sposoby używania swoich nóg. Chętnie próbują, jak chodzi się trzymając kolana razem lub też szeroko je rozstawiając. Szczególną przyjemność sprawia im chodzenie na chwiejnych nogach z „galaretowatymi” kolanami, kiedy prawie nie mają nad nimi kontroli i są bliskie przewrócenia się. Kontrastem do tego może być chodzenie na sztywnych nogach z kolanami mocno cofniętymi („bez kolan”), co sprawia, że poruszanie staje się bardzo trudne. Chodzenie na chwiejnych nogach można też skontrastować z mocnymi, stabilnymi nogami lekko ugiętymi w kolanach. Gdy kolano jest ugięte, staw jest kontrolowany przez mięsień.

Dzieci z poważnymi trudnościami w uczeniu się mają duże trudności w utrzymywaniu równowagi, kiedy ich ciało jest wychylone. Wiele z nich potrzebuje znaczącej pomocy, żeby rozwinąć odpowiednią stabilność i nauczyć się prawidłowo stawiać kroki (w odróżnieniu od zbyt szerokiego lub „zamiatającego” sposobu chodzenia). Nie należy ich więc nakłaniać, żeby poruszały się w zbyt wychylonej pozycji.

„Śmieszne kroki”. Normalnie rozwijające się dzieci lubią zabawy, w których partner porusza się w odwrotny do nich sposób: jeden może iść w pozycji kucającej na „krótkich nóżkach”, podczas gdy drugi kroczy na wyprostowanych, długich nogach. Inne możliwe połączenie — to szeroko rozstawione kolana w stabilnej pozycji i kolana ściśnięte razem lub też kolana „z galarety”. Gdy jedno dziecko prowadzi, a drugie idzie za nim i je naśladuje, może zrobić się małe przedstawienie. Dzieci wykazują dużą inwencję i „śmieszne kroki” sprawiają im wiele radości. Umiejętność śmiesznego chodzenia charakteryzuje wielu komików i klownów.

• Świadomość bioder

Biodra znajdują się w samym środku ciała i trudno je samemu obserwować, dlatego też nie łatwe jest uświadomienie sobie ich istnienia.

Wszystkie dzieci lubią kręcić się w kółko siedząc na pośladkach na śliskiej podłodze. Odpychają się rękami i cieszą swobodnym ruchem w trakcie obrotu. Warto zaproponować aby, kończąc obrót, dzieci się przewracały. Gdy któreś dziecko przewróci się niechcący, można to wykorzystać, prosząc by wszystkie dzieci spróbowały zrobić to samo. Dzieci powinny oczywiście umieć upadać pewnie i z wyczuciem, w sposób płynny i rozluźniony, żeby doświadczenie to nie było dla nich przykre. Starsze dzieci mogą też posuwać się po podłodze, „idąc” na kościach biodrowych, choć może to być bolesne dla osób szczupłych.

Świadomość bioder jest również rozwijana w następujący sposób: dzieci kładą się na plecach ze zgiętymi nogami i uniesionymi w górę kolanami, przy czym stopy stoją mocno na podłodze w niewielkim rozkroku. Teraz podnoszą biodra i utrzymują równowagę oparte na barkach i stopach, wyginając całe ciało w łuk.

Przez zbudowany przez dziecko w ten sposób tunel może się przeczołgaó jego partner.

W rozwijaniu świadomości bioder mogą też pomóc przewroty nad barkiem partnera (co opisano w rozdziale 1). Starszy partner siada z nogami rozłożonymi płasko na podłodze, a młodszy staje za jego piecami. W czasie lądowania dziecko czuje, jak jego kręgosłup rozwija się na podłodze lub materacu, a w końcowej fazie przewrotu powinno zwrócić uwagę na moment, w którym jego biodra dotkną podłoża. Warto dodać, że kiedy jeden partner turla drugiego po podłodze, powinien trzymać go właśnie za biodra i bark, zwracając szczególną uwagę na pas biodrowy i barkowy turlanego.

Najtrudniejszym testem sprawdzającym świadomość bioder jest zadanie, w którym dwie osoby wspólnie utrzymują równowagę w pozycji stojącej (zob. str. 39). Stają naprzeciwko siebie trzymając się za nadgarstki. Balansują na rozstawionych stopach i nieco zgiętych kolanach, utrzymując biodra nad piętami. Jeżeli biodra wychylą się do przodu lub w tył, partnerom będzie niezwykle trudno utrzymać się nawzajem w dotychczasowej pozycji. Umiejętność balansowania biodrami nad piętami jest bardzo istotna w wielu sportach, zwłaszcza w narciarstwie.

Świadomość bioder można również rozwijać w skokach zajęczych i skokach kucznych, kiedy ciężar ciała przenosi się na ręce, a biodra zostają wyniesione wysoko w powietrze. Wysoko uniesione biodra można też odczuwać, kiedy jeden z partnerów staje na czworakach jak „koń”, a drugi opiera ręce na jego biodrach lub barkach i podskakuje unosząc biodra w górę (fot 21).

Kiedy jeden z partnerów wypróbowuje stabilność drugiego, znajdującego się w „mocnej pozycji” stojącej lub na czworakach, musi wykorzystać całe swoje ciało, łącznie z biodrami (zob. fot 31). Dzieci mają tendencję do wysuwania ramion do przodu i cofania bioder. Takie działanie jest nieekonomiczne, gdyż nie bierze w nim udziału całe ciało. Fotografia 30 pokazuje chłopca upośledzonego umysłowo, który nie jest świadomy swoich bioder ani kolan. Dzieci z dobrą koordynacją będą pchały oraz ciągnęły, a także odbijały piłkę, wspomagając te czynności ruchem bioder, poruszających się w tym samym kierunku co reszta ciała (nie zostawiają ich za sobą). Gdy środek ciężkości jest obniżony, co zdarza się regularnie we wszystkich sportach i tańcu, biodra — najcięższa część ciała — muszą być utrzymywane nad piętami. Nie można pozwolić, by wychylały się do tyłu, gdyż w przeciwnym razie może to prowadzić do utraty kontroli nad ciałem. Biodra i kręgosłup są najtrudniejszymi do uświadomienia sobie częściami naszego ciała.

• Świadomość tułowia

Dla wszystkich dzieci, zwłaszcza małych, tułów jest obszarem zupełnie nieznanym.

Tułów jest łącznikiem pomiędzy kończynami, toteż dzieci bez świadomości swojego tułowia będą poruszać się w sposób niepełny i niespójny. Szczególnie łatwo można to zauważyć u dzieci upośledzonych umysłowo. Dziecko, które jest świadome posiadania środka ciała, będzie się poruszało w sposób spójny i całościowy. Jest to szczególnie widoczne podczas turlania, koziołkowania,