S6300456

IAHOHAW KUiOŻM. IQMAU 6W0/AI

OKRES PO OPERACJI

Każdy chory z rozpoznanym rakiem płuca powinien być objęły stałą opieką medyczną. Na każdym etapie wałki z chorobą może istnieć potrzeba leczenia nowych, nudnych do przewidzenia problemów zdrowotnych. Dokładnie prowadzona kontrola chorego może przyczynić się do wczesnego wykrycia wznowy miejscowej lub przerzutów odległych. W każdej z tych sytuacji można choremu pomóc.

Podstawowe wskazówki dla kontroli pooperacyjnej chorych na raka płuc:

-    kontynuacja ćwiczeń, rehabilitacji w celu uniknięcia deformacji klatki piersiowej;

-    regularne badanie lekarskie z zebraniem wywiadu od chorego, badaniem fizykalnym;

-    regularne wykonywanie zdjęć RTG klatki piersiowej (w pierwszych 2 latach co 3 miesiące, następnie do 5 lal co 6 miesięcy, następnie raz do roku);

-    badanie ultrasonograficzne narządów jamy brzusznej, węzłów chłonnych w dolach nadobojczykowych co 6 miesięcy przez 5 lat;

-    kontrolne badan ia bronchofiberoskopowe w celu oceny gojenia kikuta oskrzela, ewentualnie wykrycia wznowy miejscowej minimum raz do roku przez 5 lat;

-    regularna ocena poziomu markerów nowotworowych we krwi obwodowej (podczas każdej wizyty kontrolnej.

W okresie przygotowania przed operacją należy poinstruować chorego o zasadach rehabilitacji pooperacyjne;, prawidłowego odkrztuszania wydzieliny z drzewa oskrzelowego oraz ćwiczeń oddechowych, co poprawia współpracę w okresie po operacji. Kontynuacja wyuczonych w szpitalu ćwiczeń po wypisie do domu jest szczególnie ważna dla chorych po przebyciu otwarcia klatki piersiowej. Samo otwarcie klatki piersiowej (torakotomia) I późniejszy proces gojenia doprowadza do powstania blizny. Brak odpowiedniego programu ćwiczeń w tym czasie prowadzi do zniekształcenia klatki piersiowej, a po utrwaleniu zmian do przewlekłego zespołu bólowego o typie opasującego bólu na poziomie bUrny. Po rozległym wycięciu miąższu płucnego, szczególnie całego płuca, istnieje tendencja do naturalnego, związanego z tym zabiegiem pooperacyjnym zmniejszenia objętości jamy opłucnej po tej stronie Obraz kliniczny jest podobny do spotykanego po rozległym wycięciu żeber, czyli torakoplastycc, stąd nazywany jest autotorakopłastyką Kontynuacja programu rehabilitacji i regularne ćwiczenia w dużym stopniu zapobiegają tym zmianom

Z opublikowanych danych statystycznych wiadomo, że większość nawrotów choroby, przerzutów odległych, wznowy miejscowej wykrywa się w pierwszych dwóch latach od leczenia ogniska pierwotnego. Stąd logiczna wydaje się propozycja laprojefciownta terminarza badań kontrolnych. W trakcie każdej wizyty lekarskiej ważne jest zebranie Informacji od chorego na temat jego dolegliwości ora z uzyskanie odpowiedzi na zestaw pytań dla oceny narządów, gdzie najczęściej występują przerzuty raka płuca. Drugim etapem jest badanie fizykalne nie tylko

Śi

narządów klatki piersiowej, ale całego ciała, odruchów nouohgktnych Wp. Proponuje się przeprowadzanie takiego badania raz w miesiącu przez pier wsze ł miesiące po leczeniu, potem przez pierwsze 2 l«u co 3 miesiące, a następnie co pór roku. Korzystne jest uzupełnienie badanu lekarskiego przez ocenę USC narządów jamy brzusznej, węzłów chłonnych w dołach nadobojczykowych, zdjęcie RTO klatki piersiowej. W nowotworach złośliwych pochodzenia nabłonkowego, czyli rakach, stwierdza się często podwyższony poziom antygenu kaKtnoembnonataego (CEA). Ocena poziomu tego antygenu przed operacją i stwierdzenie podwyższenia jego poziomu, a następnie wyraźny spadek po operacji mole pomóc w kontroli chorych w odległym czasie od leczenia ogniska pierwotnego. Wykrycie podwyższonego poziomu tego antygenu powinno skłonić lekarza do wykonania dokładniejszych badań: TK. PET/CT.

Literatura uzupełniająca

L Detterbcck F.C.. Jones D.R., Kernstine K.H., Naunheim K.S.; American College of Physkiant. Lung cancer. Speciał Ircatment issties. Chest. 2003 Jan. 123 (Suppi. 1). 244S-258S.

2.    Jett J.R.. Scott W.J;, Rivera M.P., Sause W.T.: American College of Chest Physicuns. Guidelines on treatment ofstage UIB non smali celi lung cancer. Chest 2003 łan. 123 (SuppŁ!).22lS-225S.

3.    Robinson L. A., Wagner H. Jr, Ruckdeschel J.C.: American College of Chest Phyitciant-Treatment of stage III A non smali celi lung cancer. Chest. 2003 Jan. 123 (SuppŁ I).

202S-220S.

4- Scott WJ.. Howington J.. Moyus B : Amencan College of Chest Phys*ciant- Tieaunen* ot stage II non smali cdi lung cancer Chest. 2003 Jan, 123 (Suppł. i), 188S-201S.

5.    Smythe W.R.: American College of Chest Physidsns. Treatment of stage l non smali celi lung carcinoma. Chest 2003 Jan. 123 (Suppi. I). I8IS-187S.

6.    Malhur P.N, Edelł E. Sutedp T. Vergnon |.M: American College ot Chest Phytuuns. Treatment of earły stage non-sraall cdi lung cancer. Chest 2003 Jan. 123 (Supph 1), 176S-IS0S.

7.    Pono R . LoGccro | . Dały B.. Surgtcal treatment of non-smat) cdi lung cancer W: Shiclds T. i wsp. General Thoiaclc Surgery. wyd. 6, Llppincott Williams and Wil-kins. Filadelfia, 2003,1548-1587.

8 Haini • Porta R.. Witteklnd C. Golditraw P.: International Association for the Siudy o( Lung Cancer (IASLC) Siaging Commltue. Complcte resecllon In lung cancer surgery. proposed dcflnlUon Lung Cancer 2005 Jul. 49 (1). 25-33.

«J