scandjvutmp5401

77

jest kodeksem najwznioślejszej i najczystszej moralności; dla tego te! przyjęły ją najsławniejsze sekty starożytnej filozofii, nadewszy-slko platoniści.

Trzy są główne odnogi chrystyjanjzmu: 1. katolicko-rzymska, czyli kościół łaciński zachodni, którego głową jest papież; odmianami tego kościoła są janseniści, ultramoutaniści i kościół gallikań-ski, mający oddzielne prawa. Katolicyzm ma wyznawców we Włoszech, w Hiszpanii, Portugalii, Francyi, łrlandyi, w Austryi i Polsce, tudzież w posiadłościach tych narodów w Indyjach i w Ameryce. 2. Protestantyzm dzielący się już to na lutrów, w Danii, Szwecyi, północnych Niemczech, w Węgrzech, w Siedmiogrodzkiej ziemi, po części w Polsce, już na kalwinów w Anglii, llollandyi, po nad Renem, w Szwajcaryi, Genewie i w wielu europejskich posiadłościach w Indyjach. Kościoł anglikański reformowany do tejże klassy należący, panuje w Anglii i w wielu krajach Zjednoczonych Stanów północnej Ameryki. Zatrzymał on łiierar-chiją biskupią, wyjąwszy u dyssydentów czyli niekonformistów. Są jeszcze inne, ale mniej znakomite sekty, jakoto kwakrowie, metodyści w Anglii, socyjanie w ziemi Siedmiogrodzkiej, anababtyści, menuonici w Hollaudyi, heruhuci czyli morawczycy i t. d. 3. Trzecią wielką odnogą religii chrześcijańskiej są schyzmatycy greccy, czyli melchyci, w Grecyi, Rossyi, Azyi i Afryce, pod naczelnictwem patryjarchów w Konstantynopolu, w Antyjochii, w Jeruzalem i Aleksandryi, do niej także należą Gruzyjanie i Mingrelijauie.

Jest jeszcze wiele innych schyzmatyków nazywających się wscho-dnieini chrześcijanami; lakierni są eulychyjanie, obejmujący Syryja-nów i Ormijanów, mających swych patryjarchów; takiemi są również jakobici czyli koptowie egipscy i abissyńscy, którzy mają swego patryjarchę w Aleksandryi. Są jeszcze nesloryjauie rozproszeni po Syryi, Kurdystanie, Dyarbekirze, w Iraku i po niektórych prowincyjach perskich: ich patryjarcha mieszka w Seleucyi.

Trz ecią objawioną religiją jest islamizm , czyli religija Mahometa. Dzieli się ona na dwie główne sekty: sektę Omara, którćj się trzymają Turcy, część Tatarów, Arabowie, Egipcyjanie, mieszkańcy Barbaryi, Biledulgerydu, Sahary, Nubii, Nigrycyi, Zangweba-ru i wielu innych okolic Afryki. Są to wszystko sunnici, czyli uzna-