ScannedImage 2

nią wysokość 750 m. Jego pasmo górskie, Sammar, ma jeden czerwony granitowy szczyt, Aga’, sięgający 1665 m n. p. m. Poza przybrzeżnymi nizinami wznoszą się pasma górskie różnych wysokości ze wszystkich trzech stron. W Omanie, na wschodnim brzegu, szczyty al-Gabal al-Ahdar wznoszące się na wysokość 3000 m są czymś wyjątkowym w całym łagodnie spadającym ku wschodowi płasko-wyżu.

Z wyjątkiem gór i wzgórz dopiero co omówionych kraj ten składa się z pustyni i stepu. Stepy te (dara) to koliste równiny pomiędzy pagórkami pokrytymi piachem i wyżłobieniami wód gruntowych. Tak zwana Pustynia Syryjska, Badijat aś-Sa’m, jak również Pustynia Mezopotamska, są przeważnie stepowe. Południowa część Pustyni Syryjskiej jest potocznie znana jako al-Hamad. Południowa część mezopotamskiej krainy stepowej nazywana jest często Badijat al-'Iraq lub as-Samawa.

W tym pustynnym kraju mogą być wydzielone 3 różne ukształtowania terenu:

1.    Wielki Nafud, przestrzeń pokryta białym lub czerwonym piaskiem naniesionym przez wiatry, tworzącym wysokie ławice lub wydmy na rozległym obszarze w Arabii Północnej. Nazywa się go najczęściej al-bddija lub czasami ad-dahnd’. Chociaż suchy, z wyjątkiem przypadkowej oazy, an-Naiud otrzymuje w niektóre zimy tyle opadów deszczowych, że wystarczają na pokrycie go dywanem zielem i na zamienienie go w raj dla wielbłądów i owiec wędrującego beduina. Pierwszymi spośród tuzina Europejczyków, którym udało się przejść an-Nafud, są: Francuz z Alzacji, Charles Huber (1878), angielski dyplomata i poeta, Wilfrid S. Blunt (1879) i orientalista ze Strasburga, Julius Euting (1883).

2.    Ad-Dahna’ (czerwony kraj), powierzchnia pokryta czerwonym piaskiem, ciągnie się od Wielkiego Nafudu na północy do ar-Rub' al-Hali na południu, zataczając wielki łuk ku południowemu wschodowi, który rozciąga się na przestrzeni ponad 1000 km. Jej zachodnia część jest czasami określana odrębną nazwą al-Ahqaf (kraina wydm). Na starszych mapach ad-Dahna’ jest zwykle oznaczona jako ar-Rub' al-Hali (puste miejsce). Gdy ad-Dahna’ otrzymuje sezonowe opady deszczowe, obfituje w pastwiska przyciągające beduinów i ich bydło na kilka miesięcy w roku, lecz w porze letniej rejon ten jest pozbawiony życia. Przed Bertramem Thomasem ¹ żaden Europejczyk nigdy nie zaryzykował przejść ar-Rub' al-Hali, tę „ziemię niczyją¹¹ Arabii. Nie ma żadnej wzmianki mówiącej o przeprawieniu się przez tę pustynię nawet samolotem. Thomas dokonał tego czynu w 58 dni, od Morza Arabskiego do Zatoki Perskiej, spotykając po drodze zjawisko śpiewających piasków, a także odkrył „jezioro słonej wody“, które okazało się odnogą Zatoki Perskiej na południe od Qataru. Do tej pory nasza wiedza o strasznej i tajemniczej pustyni Arabii Południowej nie była niczym więcej jak tylko wiadomościami geografów z X w.

3.    Al-Harra, obszar pofałdowanej i popękanej lawy leżącej na piaskowcu. Wulkaniczne pasma tego typu w zachodnich i centralnych rejonach półwyspu

2*

1

Arabia Falix: Acrost the Emply Quarter of Arabia, New York 1932.