58 Termodynamika chemiczna
a) Z równania stanu (2.9) obliczamy ciśnienie początkowe gazu px = 12,394 bar. Ciśnienie końcowe w adiabatycznym odwracalnym procesie rozprężania gazu określa równanie adiabaty (2.11)
P\V?=P2V{.
Dla 1-atomowego gazu idealnego CV = Ą R, stąd, uwzględniając (3.13), k = Ą
Pi=Pi (y-) = 12.394 ■ (j)7 = 6,306 bar.
Temu ciśnieniu odpowiada, obliczona z równania stanu gazu, temperatura T2= 227,53 K.
Pracę (na rys. 3.3 przedstawia ją pole Vrl-2-V2) obliczymy ze wzoru (3.25):
w= PiYlZJhll = (6.306-3 - 12,394-2) 105-3 = _g80 5 j
K~1 1
Ten sam wynik możemy otrzymać, całkując równanie (3.24).
W procesie adiabatycznym Q = 0, a z I zasady termodynamiki wynika, że w takim przypadku W= AU. Dla gazu idealnego (wzory (3.17) i (3.20)) AH = kAU= -1467,5 J.
b) W procesie nieodwTacalnym adiabatycznego rozprężania gazu Q = 0 oraz W = AU, przy czym W = -pz(V2 - V{) = -4,5 • 105 • (3 - 2) • 10~3 = -450 J (pole V]-l'-2'-V2). Obliczona stąd, tak jak poprzednio, zmiana entalpii wyniesie AH= -750 J.
Podczas rozprężania przeciwko stałemu ciśnieniu zewnętrznemu, przy braku wymiany ciepła z otoczeniem, temperatura i ciśnienie wewnętrzne gazu uległy obniżeniu. Ponieważ równanie adiabatypVK = const stosuje się tylko do procesu odwracalnego, końcową temperaturę gazu obliczymy z 1 zasady termodynamiki W= Cy(T3 - Ti), a więc
W 450-2
r3 = r] + _=298>15_ __ =262,07 K.
Końcowe ciśnienie wewnętrzne, odpowiadające tej temperaturze, wynosi 7,263 bar (stan 3 na rys. 3.3). Parametry gazu w każdym z trzech stanów zestawiono w tabeli:
Stan |
P [bar] |
V [dm3] |
T[ K] |
1 |
12,394 |
2 |
298,15 |
2 |
6,306 |
3 |
227,53 |
3 |
7,263 |
3 |
262,07 |