skanowanie0001

Wiosenna osutka sosny

Patogen: Lophodermium pinastri

Objawy i występowanie

Na zakażonych igłach (infekcja dokonuj się od wiosny od października) pojawiają się najpierw małe, żółtawe, ostro zarysowane plamki. Mogą być one również spowodowane przez owady. Pewność w tym względzie daje dopiero badanie mikroskopowe. Jeżeli sprawcą choroby jest grzyb Lophodermium pinastri , to już we wrześniu mogą wystąpić żółte poprzeczne kreski obejmujące obwód igieł; później na zamarłych już igłach kreski te czernieją. Również od września mogą się już pojawiać przebarwienia całych igieł od koloru żółtobrunatnego do brązowego z czerwonymi odcieniami. Przebarwienie to osiąga największą intensywność na początku następnej wiosny. W tym czasie pojawiają się na powierzchni igieł małe, czarne punkty - piknidia. W kwietniu i maju opada większość porażonych igieł podwójnych, a więc występujących na sosnach dwuletnich i starszych, a reszta w ciągu lata. Inaczej zachowują się porażone igły na siewkach jednorocznych. Po zamarciu nie opadają one na wiosnę czy w lecie, lecz tylko ulegają zniekształceniu, tzn. wyginają się w różnych kierunkach, co czyni siewkę nastroszoną, po czym się wykruszają. Po opadnięciu igieł podwójnych, a na siewkach jednorocznych na pozostałych na nich porażonych igłach, ukazują się na ich powierzchni nieco uwypuklone, lśniące, czarne, owalne plamki długości 0,7-1,5 mm - miseczki patogenu. Po utracie igieł siewki z reguły wytwarzają igły zastępcze. Śmierć sadzonek następuje dopiero po drugim lub następnych porażeniach, jeśli infekcje zachodzą corocznie.

Warunki rozwoju

Ukazujące się na porażonych igłach, jeszcze przed ich opadnięciem, czarne piknidia mają wymiary 250-400 x 200(im i zawierają cylindryczne, bezbarwne, jednokomórkowe konidia o wymiarach 5-7 x 1,2 pm. Zarodniki te nie są zdolne do zakażenia igieł sosnowych.

Miseczki L. pinastri - powstające dopiero po opadnięciu igieł na ziemię (u sosen starszych niż rok)-są eliptyczne, czarne, długości 0,5-1,5 mm i lekko wypukłe. Równolegle do dłuższej osi miseczki występuje na jej górnej stronie szpara ujściowa mająca zdolność otwierania się i zamykania, zależnie od stopnia wilgotności w otoczeniu. Wargi szpary są czerwone lub ciemnoszare. Miseczki tworzą się pojedynczo, w podkładce grzybniowej, która od razu rozwija się tuż pod kutikulą , a później wnika do komórek skórki. Jedynie szpara ujściowa miseczki nie są pod skórką igły. Wewnątrz miseczki, na jej dnie, występuje gęsta warstwa worków przemieszanych z parafizami. Worki mają wymiary 90-150 x 10-12,5 pm. Zarodniki workowe są jednokomórkowe, bezbarwne, nitkowate, otoczone warstwą lepkiego śluzu, o wymiarach 75-90 x 1,5-2 pm. Zarodnik workowy po znalezieniu się na powierzchni igły sosnowej przylepia się do niej za pomocą otaczającego go śluzu i kiełkuje. Okres inkubacji trwa około pół roku - do wystąpienia poprzecznych żółtych kresek na igłach. Piknidia mogą się wytworzyć najwcześniej po 43 dniach od chwili infekcji. Występuje to wtedy, gdy temperatura dnia utrzymuje się w tym okresie na poziomie 17°C lub wyżej. Zwykle trwa to do początku wiosny.

Ogólnie można powiedzieć, że osutce sosny sprzyja wilgotna wiosna i lato oraz łagodna jesień i zima.

Profilaktyka i zwalczanie

•    Produkowanie i wprowadzanie do uprawy sadzonek sosnowych dobrze ukształtowanych i wolnych od porażenia osutką sosny(szkółki sosnowe zakładać z dala od drzewostanów sosnowych,

•    Wprowadzanie sosny w miarę możliwości w zmieszaniu z innymi gatunkami w odpowiednio luźnej więźbie, a w międzyrzędach sadzenie drzew liściastych,

•    Uprawianie tylko najodporniejszych ras sosny zwyczajnej,

•    Używanie fungicydów Polyram 70 WG, Falcon 460 EC, Gwarant 500 SC, Sarbrawit 530 SC oraz Sarfun Pro 187,5 SC.