skanowanie0002

(MARSHALL MCLUEOAIN Ui- HRORJOK ELEKmONiICZNEGO ZBAWIENIA

Wizjonerstwo społeczne i wizjonerstwo dotyczące dziedzin kultury nigdy nie opuszczają terenu mniej lub .bardziej wiarygodnej hipotezy. Nigdy więc nie następuje tu ów moment ostatecznej pewności, całkowitego dowodu przekształcającego hipotezę w aksjomat i żaden wielki system humanistyczny nie konstytuuje się w prawo naukowe w tym znaczeniu, w jakim używamy tego termem w matematyce lub naukach przyrodniczych. Stąd również zawsze chwiejną, niejasną i podlegającą zakwestionowaniu pozostaje pozycja wizjonera. Gromadzi on swoich wyznawców i zwolenników, ale nie osłania go to bynajmniej przed zawsze możliwymi do wysunięcia kontrargumentami, a nawet wówczas, gdy jego wizja przyjęta zostaje przez przychylną większość, nie chroni go to od poprawek i przeinaczeń wnoszonych przez późniejszych interpretatorów. Nawet tak zdawałoby się już dzisiaj powszechnie zaakceptowany system psychoanalizy Zygmunta Freuda, uległ w ciągu dziesięcioleci daleko idącym przekształceniom, narodził kilka wzajemnie niezgodnych ze sobą szkół, a także nie ustrzegł się zarzutu, że z punktu Widzenia nauki eksperymentalnej jest ,to system nie wytrzymujący kryterium naukowości.

Wydaje się, że te właśnie zniechęcające okolicz-

161

U — Kultura w stylu blue Jeans