skanowanie0002

dagogiki opiekuńczejyę myśl rozwinęli w twoich dziełach wybitni kontynuatorzy jej dzieła -\Aleksander Kamiński i Ryszard Wroczyński.

Dostrzeganie jej roli w działaniu pedagogicznym znalazło swój wyraz w ujęciu zagadnień opieki nad dziećmi i młodzieżą w III tomie Encyklopedii wychowania, wydanej tut przed wojną. Także w Encyklopedii pedagogicznej, która ukazała się w Polsce w r. 1993, problematyka pedagogiki opiekuńczej znalazła swoje odrębne omówienie.

Nad drogami kształtowania się nowej specjalizacji w naukach pedagogicznych zastanawiało się wielu autorów, a w szczególności: Marian Bałccrck, Zdzisław Dąbrowski, Marian Jakubowski. Irena Jundziłł, Janina Mncin-szkowa, Jerzy Wołczyk. Najbardziej wielostronnie przedstawił drogi kształtowania się i problematykę specjalizacji opiekuńczej Zdzisław Dąbrowski.

Można polemizować, czy nazwa ..pedagogika opiekuńcza” jest adekwatna dla dyscypliny naukowej rozważającej zagadnienia opieki, w tym zwłaszcza opieki nad dzieckiem\Pedagogika opiekuńcza jest dyscypliną naukową dopiero się kształtującą.)Trwają poszukiwania specyfiki badawczej tej dyscypliny, istnieje bowiem niebezpieczeństwo zarówno nadmiernego rozszerzania, jak też i zawężania zakresu rozważań^Nagromadzone doświadczenia i dotychczasowe refleksje teoretyczne pozwalają określić | pedagogi kę opiekuńczą jako jedną z dyscyplin w naukach pedagogicznych zajgjującgsię uwarunkowaniami, celami, treścią, organizacją i metodami

V dżiałilnbiciopiekuńczo-wychowawczej.

Zgodnie z przyjętym określeniem lej dyscypliny, przedmiotem rozwa-' • żab pedagogiki opiekuńczą są:

-    śKtuacj^ wymagając* opirki (potrzeby dziecka i potrzeby opiekuńcze: przyczyny występowania, przejawy, skutki, a także diagnostyka i kwalifikacja .tych. potrzeb).

-    «ele\opieki i zadania opiekuńczo-wychowawcze (cele profilaktyczne; Interwencyjne i kompensacyjne oraz klasyfikowanie i charakterystyka zadań opiekuńczo- wychowawczych).

-    formy opldci nad dzieckiem (jako tlłpkdy organizacyjne działań opie-kuńczo- wychowawczych określone zwykle przez dokumenty norma -bOWje precyzujące funkcję społeczną i model formy opieki).

-    Woceą opiekuńczo-wychowawczy (elementy składowe jako pochodna inMyi składników opieki jako działania; właściwości, prawidłowości oraz zasidy doboru środków i czynności występujących w procesie opiekuńczo-wychowawczym).

-    śystem opieki nad^dzieckiem (założenia, clemćnty składowe, podstawy organizacyjno-prawne, zasady funkcjonowania systemu).

-    metodologia badań i metodyka działania opiekuńczo-wychowawcze-go (określenie metody jako sposobu działania mającego wyraźnie określone cechy: celowość, systematyzacja, skuteczność .powtarzalność; charakterystyka metodyczna zadań opiekuńczo-wychowiw-czyćh), ł

-    stosunki między wychowankiem i wycłwwawcą^zróżnicowanie sytdacji i właściwości dzieci objętych opieką, w tym sieroctwo na-turalne i społeczne; dzieci normalne i dzieci ryzytaTwłaściwości, kształcenie i specyfika pracy wychowawcy podczasópiela nad dziec-kicm; rola i kształtowanie się więzi osobowych między wychowaw-cą a wychowankiem i grapą wychowawczą).

Nagromadzona dotychczas wiedza z zataesu pedagogiki opiekuńczej odnosi się głównie do opieki nad dzieckiem JW miarę krystalizowania się ogólnej teorii opieki oraz analizy sytuacji ludzi w pozostałych kategoriach wieku do pedagogikLoowkuńczeh \^jdą również rozważania dotyczące działań opiekuńczych wooecosob dorosłych, w tym zwłaszcza wobec ludzi niepełnosprawnych i starych. Udzielana im opieka ma przecież również wyraźne aspekty pedagogiczne, co sygnalizował między innymi Józef Czesław Babicki.

W pedagogice opiekuńczej, podobnie jak i w innych dyscyplinach pedagogicznych, możemy wyodrębnić różne warstwy wiedzy i płaszczymy rozważań: teoretyczną, normatywną, metodyczną, historyczną i porówńaw- ^ czą. Tworzą one w sumie problematykę badawczą pedagogiki opiekuńczej.¹1