skanowanie0004 (156)

Ze względu na zastosowanie odlewnicze brązy cynowe dzieli się na trzy grupy:

1)    brązy maszynowe, np. CuSnIO,

2)    brązy armaturowe, np. CuSn5Zn5Pb5,

3)    brązy łożyskowe, np. CuSn10Pb10.

•    W celu obniżenia kosztów produkcji, wprowadza się do brązów cynowych 5 -10% cynku, który rozpuszcza się w miedzi, nie wpływając w sposób istotny na ich strukturę.

•    Brązy cynowo-cynkowe nazywano dawniej spiżami.

•    Kruchy brąz o zawartości 16 - 22% cyny stosowany jest do odlewania dzwonów i nazywany był dawniej brązem dzwonowym.

Brązy aluminiowe

•    Brązy aluminiowe są stopami miedzi i aluminium.

•    Stanowią one jedną z najważniejszych grup stopów miedzi i wypierają brązy cynowe, od których są tańsze, a w wielu przypadkach także technologicznie bardziej przydatne.

•    Mają one najlepsze własności wytrzymałościowe spośród stopów miedzi oraz znacznie większą odporność na koronę.

•    Nadają się one zarówno na odlewy, jak i na materiał przerabiany plastycznie.

•    Brązy aluminiowe odznaczają się szczególnie dużą w porównaniu z innymi stopami miedzi, odpornością na korozję - powstająca na ich powierzchni warstewka tlenku aluminium jest nadzwyczaj ścisła i chroni elementy przed przenikaniem korozji w głąb.

•    Szczególnie dużą odporność wykazują brązy aluminiowe na korozyjne działanie wody morskiej.

•    Z tego względu znajdują one duże zastosowanie na śruby okrętowe, korpusy i części pomp oraz osprzęt okrętowy.

Brązy krzemowe

•    Brązy krzemowe znajdują zastosowanie jako materiał zastępujący brązy cynowe; są tańsze, wykazują lepsze od nich własności mechaniczne oraz wyższą odporność na korozję.

•    Brązy krzemowe zawierają do 5% krzemu.

Brązy berylowe

•    Stopy miedzi z berylem zawierają zwykle 2,0 - 2,5% berylu.

•    Beryl jest składnikiem drogim i rzadkim, co ogranicza zastosowanie tych stopów.

•    Brązy berylowe wyróżniają się bardzo wysokimi własnościami mechanicznymi (ich wytrzymałość jest zbliżona do wytrzymałości stali sprężynowej).

•    Mają one również wysoką granicę plastyczności, dużą twardość i odporność na ścieranie oraz wysoką wytrzymałość zmęczeniową.

•    Brązy berylowe znalazły również zastosowanie na narzędzia do pracy w warunkach, w których nie może powstać iskra.

Rys. Xi 11.22. Brąz ołowiowy. Mtcszjnimt prawic czystych składoików: ołowiu (czarny) i miota (c/crwoay). Próbka n tetra wióra

•    Brązy manganowe zawierają do 15% manganu.

•    Dodatek manganu do miedzi obniża gwałtownie zarówno przewodność elektryczną jak też i cieplny współczynnik oporu, więc głównym zastosowaniem brązów manganowych są materiały na elementy oporowe.

•    Brązy ołowiowe zawierają do 40% ołowiu, a ponadto również cynę (do 11%), nikiel (do 4%), cynk (do 3%),

•    Znajdują one szerokie zastosowanie jako materiał łożyskowy.

•    Oba te metale są praktycznie w sobie nierozpuszczalne i budowa ich stopów to dendryty miedzi z wtrąceniami ołowiu.

•    Miedzionikie to stopy miedzi z niklem.

•    Zawartość niklu jako dochodzi do 40%.

•    Do miedzionikli o największym zastosowaniu należą:

1)    nikielina CuNil9 o zawartości ok. 20% niklu o ładnym srebrzystym zabarwieniu, nadzwyczaj plastyczna, o dużej odporności na korozję; znalazła ona zastosowanie na wyroby tłoczone i ciągnione oraz do platerowania;

2)    konstantan zawierający 40 - 45% niklu, odznaczający się dużą opornością elektryczną stosowany wyłącznie w elektrotechnice w postaci drutów lub taśm na elementy oporowe.