Kdwurd I liiU/uk
istniała zgoda i jednomyślność odnośnie do lego problemu wśród różnych i nuty! lo zasadne było określanie lego sianu rzeczy jako „Washington Consensus"1*, I zestaw dziesięciu wartości tego konsensusu:
1. Dyscyplina fiskalna rozumiana jako przybliżona równowaga wpływów I i datków publicznych.
2. Właściwe ukierunkowania wydatków publicznych do dziedzin promuje rozwój w długim czasie (tj. oświata, ochrona zdrowia, infrastruktura).
Reforma podatków, tak aby zwiększyć bazę opodatkowania i jednoczt zmniejszyć stawki podatkowe.
4, Finansowa liberalizacja.
5, Ujednolicenie kursów walutowych.
6. Liberalizacja handlu.
7. Promocja inwestycji bezpośrednich.
K. Prywatyzacja sektora publicznego.
9. Dercgulacja produkcji, jeśli nie stoją temu na przeszkodzie względy oclmtity
10. Zapewnienie właściwej ochrony praw własności intelektualnej.
Powyższy zestaw wskazówek stał się podstawą promowania i narzucania zmual polityki gospodarczej przez instytucje gospodarki światowej, takie jak MFW i Itniik Światowy innym państwom w świecie. Taki sposób działania tych instytucji byl ' później przyczyną krytyki ze strony antyglobalistów, że liberalne rozwiązania ekonn nliczno nic uwzględniają specyfiki państw słabo rozwiniętych.
Rozwój procesów globalizmu stawia na porządku dziennym problem ich wpływu na rozwój i funkcjonowanie państwa jako najważniejszego uczestnika stosunków międzynarodowych. W ogóle problem tej relacji jest bardzo ważnym elementem debaty na temat globalizacji prowadzonej pod kątem korzyści i strat państw poddanych oddziaływaniu tych procesów. Z perspektywy 2005 r. bilans efektów globalizacji dla poszczególnych państw jest zróżnicowany. Można z pewnością stwierdzić, żc największymi beneficjentami procesów globalizacji ostatnich dwóch dekad si| Siany /jednoczone i Chiny20. Te pierwsze zwiększyły swoją przewagę nad wszystkimi pozostałymi państwami, tak dalece, że ukształtował się jednobiegunowy układ sil w stosunkach międzynarodowych. Chiny dzięki realizowanym z wielkim
J, Wllllamson, What Washington Means by Policy Reform, w: J. Wiiliamson (ed.), Latin limei h nn Adjustment: How Much Has Happencd?, Washington 1990.
" I llnli/ak, /miana układu sil Chiny OSA u transformacja porządku międzynarodowego. Żurawiu Paper*. Zeszyt 6, Warszawa 2005.
»*"'!/* n!i'iii od 1979 r. reformom, polegającym na szerokim otwarciu się na ‘ąńliiikę '.widłową, doskonale wykorzystały efekty globalizacji ekonomicznej no-l>i ■ • riętnc roczne tempo wzrostu 8,5%. Dzięki tak znakomitym wskaźnikom ttiMiiii. snym w Chinach zanotowano wzrost dochodów osobistych i poprawę tml ..u życiu ludności. To dzięki postępowi, jaki dokonał się w Chinach, w któ-li Miiiiim/kuje ponad jedna piąta ludności świata (1,31 mld ludzi), ogólnoświa-*• \ Iw ,/yslkic państwa świata) bilans globalizacji jest nader pozytywny (zob. :>l> l >), Nic zmienia to jednak faktu, że w niektórych regionach postęp jest nie-fliui mi\ luk jak w Ameryce Łacińskiej, a w innych mamy do czynienia wręcz ze hi ubóstwa —jak w Afryce Subsaharyjskiej, i co szczególnie interesujące W u 1'Imiu. l-uropy i Azji Środkowej, gdzie za wzrost ubóstwa odpowiadają państwa MMd/hrkic. w tym także Rosja.
ks/.tultowanie się wskaźników ukazujących niektóre efekty globalizacji dla państw wysoko i słabiej rozwiniętych w latach 1950-2050
Wliinliilkl itlnbulizacji |
1950 |
2000 |
2050* |
1 »"• li>"l światowy przypadający na 1 mieszkańca (w IISI))” |
586 |
6 666 |
15 155 |
1 H|illiih/iu ja międzynarodowego rynku finansowano tut 1 mieszkańca (w USD)' 1 Mdiii w światowym dochodzie |
158 |
13 333 |
75 000 |
państwa słabiej rozwinięte11 |
5 |
50 |
55 |
państwa wysoko rozwinięte |
95 |
75 |
45 |
IiIni...m życiu obywateli | |||
państwa słabiej rozwinięte |
41 |
64 |
76 |
państwa wysoko rozwinięte t•'"•ima tlawka kalorii |
65 |
77 |
82 |
państwa słabiej rozwinięte |
1 200 |
2 600 |
3 000 |
państwa wysoko rozwinięte |
2 200 |
3 100 |
3 200 |
.....nudność dzieci (na 1000 mieszk.) | |||
państwa słabiej rozwinięte |
140 |
65 |
10 |
państwa wysoko rozwinięte |
30 |
8 |
4 |
Alliibelyzm (na 1000 mieszk.) | |||
państwa słabiej rozwinięte |
33 |
64 |
90 |
państwa wysoko rozwinięte |
95 |
98 |
99 |
l itniio uwzględniające wzrost inflacji; | |||
! iwa słabiej rozwinięte to takie, gdzie dochód na 1 mieszkańca stanowi mniej niż 30% dochodu w USA | |||
iimlrn/kuJe je K5% ludności świata. |
''"•■Ilu I*. Morber, Uloballiallon and Ib Contents, „World Policy Journal" 2004/2005, nr l,s.30.
/.różnicowanie państw z punktu widzenia kryterium ubóstwa jest pochodną (moccsów globalizacji, ale nie należy zapominać, że nie jest to jedyny czynnik nddziułujący na taką sytuację, gdyż równie ważne znaczenie ma jakość i efektywność polityki wewnętrznej, oraz sprawność organów władzy państwowej. Z tego