skanowanie0016 (46)

TcdojLOu    ■?.    ^OZ\ó^ru£fYu0m jję^ffó b*x£faDęO^^ÓOux>^

4.    -//-//-//- (związanj^z weberowskim podziałem na partie światopoglądowe i pragmatyczne ) pragmatyczny - partie walczą ze sobą przy pomocy argumentów nie ideologicznych, a więc przy pomocy haseł programowych, alternatyw personalnych, co nie wyklucza, że mogą mieć swoją ideologię

- gydeologizowany - konkurencja między partiami opiera się na różnicach ideologicznych, które są gł. argumentem walki

5.    wg kryterium relewantności i liczby partii

Partie relewantne są istotnymi partiami dla funkcjonowania całego systemu partyjnego, gdyż mogą

one zmienić jego charakter i kierunek ewolucji. Czasem poziom relewantności wyznacza się poprzez

przekroczenie klauzuli zaporowej.

Testy relewantności:

a)    potencjał koalicyjny partii

b)    potencjalna możliwość użycia szantażu pólit.

Partia zostaje uznana za relewantną, bez względu na rozmiar, jeżeli znajduje się w pozycji

umożliwiającej wpływanie na kształt jednej z możliwych koalicji parlamentarnych.

6.    wg kryterium poparcia wyborczego dla partii dużych i małych systemy partii wielkich, gdzie partie wielkie uzyskują około 80% głosów

systemy małych partii, gdzie partie małe uzyskują ponad 60% głosów ( np. w Polsce w sejmie I kadencji, gdzie wszystkie partie były małe ) pośrednie systemy partyjne systemy przejściowe

9.6mi3fcj^

— rm    W\D.    n4u

UofiCi    _    __

7.    Kryterium ilościowo-jakościowe oparte na zmiennej liczby partii i ich rozmiarów w ramach systemu partyjnego (Blondel)

system 2-partyjny system 2 i % -partyjny system wielopartyjny z partią dominującą system wielopartyjny bez partii dominującej Sobolewski podzielił systemy na :

2-partyjne wielopartyjne

systemy rozbicia wielopartyjnego systemy wielopartyjne ustabilizowane ( 2-blokowe

K TOUk-^njQo2Aie

a)

b)

c)

d)

systemy kooperacji partii (rywalizacja jest widoczna jedynie podczas wyborów) systemy partii dominującej

Funkcje systemu partyjnego

1.    polit.

•    stanowi forum legalnej walki o władzę

•    jest mechanizmem umożliwiającym organizację wyborów

•    integruje i aktywizuje politycznie społeczeństwo

•    umożliwia formowanie ośrodków władzy i wyłanianie ekip rządzących

2.    kult.

•    stanowi forum kształtowania opinii publicznej

•    rozwija kulturę polit. społeczeństwa

•    wpływa na kulturę polit. klaty rządzącej

Partie w systemach polit.

W systemie polit. wyróżnia się kilka podsystemów:

1.    instytucjonalny

Partie polit. występują obok innych organów spoi., gr. interesu, organów władty państwowej, administracyjnej, rządowej i instytucji samorządowych.

2.    regulacyjny

Występuje tu ogół norm regulujących stosunki spoi. i polit. Zasady i normy regulujące stosunki międty partiami oraz relacje między nimi a innymi elementami systemu polit. są zawarte w prawie wew. partu oraz w prawie państwowym. Na funkcjonowanie partii wpływa również szeroko pojęte podłoże kult. danego społeczeństwa, kultura polit.-pr. tradycje narodowe oraz świadomość społ.

3.    funkcjonalny

Składa się z pewnego rodzaju ról wypełnianych przez poszczególne elementy struktury systemu polit.

4.    komunikacyjny

Najistotniejsze są w nim relacje międty partiami polit. oraz miedzy nimi a gr. interesu i aparatem państwowym.

Kategorie i zależności te utyskują odmienne treści w zależności od reżimu polit., rozumianego jako sposobu rządzenia, czyli ogółu metod stosowanych przez aparat państwowy w stosunkach ze społeczeństwem, zasad organizacji aparatu państwowego oraz struktury terytorialnej państwa.

7